تاثیر فیبر خام فرآورى شده بر مورفولوژی روده جوجه هاى گوشتى

فیبر خوراک عبارت است از قسمت های قابل مصرف گیاهان یا آنالوگ هایی از کربوهیدرات ها که در مقابل هضم و جذب در روده کوچک انسان مقاوم بوده و به طور کامل یا قسمتی از آن ها در روده بزرگ تخمیر می گردد. فیبر خوراک شامل پلی ساکاریدها، الیگوساکاریدها، لیگنین، و ترکیبات ضمیمه   گیاهیمیباشد (انجمن شیمى غلات آمریکا، 2000).

خوراک هاى حاوى فیبر معمولاً براى تغذیه نشخوارکنندگان استفاده مى شوند و استفاده از فیبر در جیره جوجه های گوشتی بیشتر به دلیل خصوصیات فیزیکی آن است. از جمله فوائد فیبر در جیره، تاثیر مثبت آن بر ساختمان دستگاه گوارش به ویژه اندازه و حجم روده و همچنین پرزهای روده کوچک می باشد ( Montagneو همکاران،2003).وجود قسمت فیبر محلول در جیره باعث افزایش ویسکوزیته مواد هضمی روده، کاهش دسترسی به مواد مغذی از راه هاى مختلف و تاثیر منفی بر سرعت عبور مواد از دستگاه گوارش می شود. غلات مهمترین منبع معمول فیبر در خوراک طیور صنعتی بوده و حاوی میزان زیادی فیبر محلول در آب هستند که باعث ایجاد تاثیرات منفی بر فرایندهای جذب در دستگاه گوارش می شوند (1997 ،Bach Knudsen) .

قسمت نامحلول فیبر، به ویژه سلولز، نه تنها تاثیر منفی بر فرایند هضم در روده ندارد بلکه اثرات مفیدی بر مورفولوژی روده و فرایند جذب در دستگاه گوارش دارد. جداسازى قسمت هاى خاص از فیبر چه به صورت محلول یا غیر محلول مستلزم انجام مراحل مختلف فرآورى شامل شیمیایى، مکانیکى و استفاده از آنزیم ها مى باشد. فیبر فرآورى شده بدست آمده در ترکیبى متفاوت از ماده اولیه داراى خصوصیات ساختارى و ظاهرى کاملاً متفاوت است. فرآورى فیبر خام خوراک جهت بدست آوردن فیبر خام غیر محلول باعث بروز اثرات مثبت مانند حذف قسمت محلول فیبر و عوامل ضدتغذیه ای از آن می گردد و در نتیجه استفاده از آن در جیره می تواند به بهبود هضم و جذب سایر مواد مغذی در دستگاه گوارش منجر شود (Marketو Backers 2003 Ten, Bruggencale 2004، Weickert و همکاران، 2005 ). فیبر تجارى فرآورى شده( Vitacel R200) از نظر ترکیب شیمیایى عمدتاً شامل سلولز و همى سلولز در ابعاد با درازاى حداکثر 250 میکرومتر و عرض 50 میکرومتر است که به دلیل داشتن خواص موئینه گى بالا مى تواند 4 تا 8 برابر وزن خود آب جذب نماید. این نوع فیبر همچنین عارى از مایکوتوکسین بوده و با مواد مغذى موجود در خوراک هیچ نوع اتصالى برقرار نمى کند( Marketو Backers2003).

 در تحقیقی تاثیر فیبر خام فرآورى شده بر صفات مربوط به عملکرد رشد و وضعیت سلامتى جوجه هاى گوشتى بررسى شد. در این تحقیق ویژگى هاى فیزیکى فیبر خام فرآورى شده مورد توجه قرار گرفته بود، که نشان داد فیبر خام فرآورى شده عملکردى مستقل از سایر عناصر اصلى جیره دارد، این نتایج نشان مى دهد که افزودن فیبر خام فرآورى شده به جیره بر ابعاد دستگاه گوارش تاثیر مى گذارد و اجزاء مهم لاشه افزایش میابند ( Marketو Backers2003). در آزمایشى استفاده از فیبر خام فرآورى شده در جیره هاى جوجه گوشتى و تعیین اثر آن بر رشد مورد بررسى قرار گرفت، نتایج نشان داد فیبر فرآورى شده باعث افزایش وزن، سرعت رشد بیشتر و بهبود ضریب تبدیل

شده و درصد وزن قسمت هاى مختلف لاشه مانند سینه و ران را بالا مى برد (Sarikhan1385).

جهت بررسی تاثیر ویتاسل در کشور آلمان با استفاده از 100000 قطعه جوجه گوشتی، صفات مربوط به عملکرد رشد و صفات اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت. در پایان تیمار های مصرف کننده ویتاسل نسبت به گروه شاهد سرعت رشد بهتری داشتند و به طور متوسط 124 گرم به وزن نهایی اضافه شده بود. درصد تلفات برای گروه مصرف کننده ویتاسل برابر4/2 و برای تیمار های کنترل این عدد6/4 بود.نتایج این آزمایش همچنین نشان داد ویتاسل باعث کاهش رطوبت مدفوع شده، مشکلات مربوط به سلامتی، هزینه های درمانی و مرگ و میر شد.

مصرف فیبر خام فرآورى شده سبب افزایش ارتفاع پرز های قسمت های مختلف  روده کوچک(دودنوم/ژژنوم/ایلیوم) ، افزایش عمق کریپت ، افزایش نسبت ارتفاع پرز به عمق کریپت و افزایش تعداد سلول هاى گابلت در قسمت هاى مختلف روده جوجه هاى گوشتى میشود.بنابراین هضم وجذب محتویات دستگاه گوارش بهتر انجام میگیرد که این امر موجب افزایش بازده خوراک مصرفی وکاهش ضریب تبدیل غذایی می شود.

p class= font-size:14.0pt; line-height:115%