کنترل تولید مثل در گاو شیری

در طول زمان، کمبود اثر عناصر غذایی ضروری به عنوان دلیل ناباروری در گاو مورد توجه قرار گرفته است. با وجودی که ناباروری ناشی از اغلب کمبودها در جوندگان آزمایشگاهی نشان داده شده است، در گاوها تنها تعداد کمی از این موارد قادر به ایجاد ناباروری می باشند. به مرور زمان، نظرات مربوط به عوامل تغذیه ای مسئول در افت تولید مثل گله ها تغییر پیدا کرد. این امر ممکن است بازتاب تغییر در روشهای تغذیه و پرورش، بهبود قابلیت های ژنتیکی گاو و یا ناشی از بکارگیری شیوه های تجربی نوینی باشد که در مطالعه دلایل و سیر بیماری زایی مورد استفاده قرار می گیرد.

بیماری زایی ناباروریهای تغذیه ای و متابولیک هنوز کاملاً مشخص نیست. نارسایی تولید مثلی ممکن است در 3 مرحله روی دهد:

1) سنتز و آزاد کردن هورمون LH. 

2) فعالیت تخمدانی.

3) تخمک گذاری، باروری و تکامل تخمک، رویان و فتوس.

شواهد بدست آمده در مورد گاو و گوسفند و تجربیات حاصل از حیوانات آزمایشگاهی نشان می دهد که کمبود انرژی چه بسا فعالیت های تولید مثلی را در هر سه مرحله متوقف می کند.

روند بیماری زایی نارسایی های تولید مثلی که در نتیجه کمبود پروتئین و زیادی نسبت نیتروژن غیر پروتئینی به پروتئین قابل هضم در شکمبه ایجاد می شود نامشخص است.

مقادیری از کبالت، مس، ید، منگنز و فسفر در مسیر سوخت و ساز انرژی دخالت دارند. مس سلنیوم، الفا توکوفرول و بتاکاروتن مواد آنتی اکسیدانی هستند که ممکن است در حفظ تخمک، رویان و فتوس و احتمالاً سایر بافت ها در برابر پراکسیداسیون اسیدهای چرب غیر اشباع با چند مضاعف جیره مؤثر باشند.

وزن و وضعیت بدنی:

وضعیت تولید مثلی گاوها اغلب با وزن بدن و تغییرات آن و وضعیت بدنی مرتبط است. به نظر می رسد میزان رشد تلیسه ها تعیین کنندۀ سن بلوغ آنها باشد، به همین دلیل در زمان تولید مثل و جفتگیری، تلیسه ها باید از وزن کافی برخوردار باشند. برقراری مجدد سیکلهای فحلی پس از زایمان به تغییر وزن بدن در اواخر آبستنی و وضعیت بدنی در زمان زایمان بستگی دارد. گاوهایی که دارای وضعیت بدنی متوسط تا خوب هستند (در مقیاس درجه بندی 1 تا 5، وضعیت بدنی آنها مساوی یا بیشتر از 5/2 باشد)، در حداقل زمان ممکن به فحلی برمی گردند. گاوهایی که وضعیت خوبی ندارند یا آنهایی که در اواخر آبستنی دچار کاهش وزن شده اند، اکثراً دیرتر به حالت فحلی برمی گردند. به نظر می رسد کاهش وزن بعد از زایمان، بازگشت به فحلی را به تأخیر بیندازد اما تغییرات وضعیت بدنی و وزن بدن قبل از زایمان و وضعیت بدنی در زمان زایمان اهمیت بسیار بیشتری در برگشت به فحلی دارد.

میزان آبستنی در گاوهای شیرده ای که مقدار زیادی از وزنشان را در اوایل شیردهی از دست داده اند (بیش از 10%) یا در زمان جفتگیری همچنان هفته ای بیش از 1% کاهش وزن دارند پایین است. بنابراین باروری عموماً با وزن بدن، تغییرات وزن بدن و وضعیت بدنی (به عنوان مثال ماهیچه، چربی داخل ماهیچه ای و چربی زیر پوستی) ارتباط دارد. ناباروریهای متابولیک و تغذیه ای بازتاب وضعیت تغذیه ای هستند و تحت تأثیر میزان مواد مغذی جیره و نیازهای مختلف جهت رشد ماهیچه و ذخیره سازی چربی، آبستنی، و شیرواری قرار می گیرند.

گاوهایی که در زمان زایمان چاق هستند، در مراحل اولیه شیردهی کمتر غذا می خورند و پس از زایمان، بافتهای بیشتری از بدنشان تحلیل می رود و کاهش وزن بیشتری نسبت به گاوهایی که وضعیت بدنی متوسط دارند نشان می دهند. شواهد نشان می دهد که چنین گاوهایی باروری کمتری دارند و نسبت به سایر بیماریها مانند سندرم گاو چرب یا سندرم کبد چرب و سندرم زایمان مستعدتر می باشند. قابلیت های ژنتیکی در تغییر وزن بدن و وضعیت بدنی در طول شیردهی نقش دارد و در گاوهای ممتازی که شیر زیادی تولید می کنند، وضعیت بدنی و وزن بدنشان بیشتر تحلیل می رود. در گاوهای شیری که تولید بالایی دارند، تولید شیر باعث جلب عناصر غذایی و متابولیت ها در جهت تولید بالا می شود که حاکی از تأثیر متقابل و بسیار مهم بین تغذیه و شیردهی می باشد.

مواد معدنی:

کمبود مواد معدنی از راههای زیر اثر منفی خود را روی تولید مثل اعمال می کنند:

1) فعالیت میکروفلور شکمبه و متعاقب آن میزان تخمیر، اشتها و جذب مواد آلی قابل هضم کاهش می یابد. از این رو واکنش ها ممکن است طی چند ساعت بعد از خوردن جیره های فقیر روی دهد، هر چند که بیشتر به خاطر همکاری بزاق با مایع شکمبه این امر ممکن است به تأخیر بیفتد.

2) میزان تنظیم آنزیم هایی که بر روی سوخت ساز پروتئین و انرژی و ساخت هورمون ها تأثیر دارند کاهش می یابد. از آنجایی که مقادیر عناصر معدنی لازم جهت این فرآیندها کم است، استفاده مجدد از مواد معدنی داخل بدن باعث می شود احتمال بروز ناباروری ناشی از کمبودهای مزمن، بیشتر از ناباروری های ناشی از کمبودهای حاد باشد.

3) تداخل در ساخت و تکامل سلول های دستگاه تولید مثل، مخصوصاً سلولهایی که سرعت تقسیم در آنها زیاد است مانند آندومتریوم، تخمک، رویان و فتوس.

عدم تعادل بین غلظت و میزان عناصر معدنی رقابتی علوفه مانند آهن، مولیبدون و سلینوم ممکن است در جذب یا نگهداری عناصر معدنی مهم مثل مس تداخل نماید.

کبالت:

کمبود کبالت مانع از تشکیل سیانوکوبالامین (Vitamin B12) می شود لذا کوآنزیم B12 مورد نیاز برای تبدیل پروپیونات به سوکسینات نیز تشکیل تخواهد شد. کمبود کبالت باعث کاهش گلوکونئوژنز و فعالیت چرخه تری کربوکسیلیک اسید (چرخه کربس) می شود و نتیجه آن هیپوگلسمی می باشد.

مس: کمبود مس ممکن است با تاثیر در سلامت رودۀ کوچک سبب ناباروری گردد و در نتیجه کمبود کلی مواد مغذی رخ می دهد. کمبود منگنز سبب فقدان فحلی یا فحلیهای خاموش، تأخیر در تخمک گذاری، کاهش میزان آبستنی اولین تلقیح و تولد گوساله های عجیب الخلقه می شود.

تولید مثل چه بسا می تواند در هر یک از مراحل تا زمان گزینی تحت تأثیر قرار گیرد. بسته به زمان و درجه کمبود انرژی، میزان آسیب وارده فرق می کند.

در جیره گاوها وجود پروتئین خام به میزان 13 تا 15 درصد، می تواند روند تولید مثلی را پا بر جا نگه دارد.

خلاصه:

ناباروری تغذیه ای و متابولیک از راه تأخیر در بلوغ با اولین فحلی پس از زایمان، فحلی غیرطبیعی کاهش میزان آبستنی در اثر اولین تلقیح یا تلقیحات بعدی، غیر طبیعی بودن مدت سیکل فحلی، سقط جنین، ناقص الخلقه زایی و مرگ و میر حوالی زایمان مشخص می شود که این عوامل در گرو سن، تعداد لاکتاسیون، فصل و رشد مرتع یا تغییر در روش تغذیه، مرحلۀ شیرواری، میزان تولید شیر و ترکیب آن، شیردادن به گوساله، وزن بدن و وضعیت بدنی یا تغییر وزن و وضعیت بدن، فصل سال، تغذیه (نوع غذا و کیفیت و نحوه بسته بندی آن و نیز نوع خاک) و سایر بیماریهای متابولیک مخصوصاً کتوز می باشد

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۱۱ کیلو بايت

سبب شناسی و بیماری زایی ناباروری گاوها

1- مرگ جنینی: 

معمولا عمل لقاح و ادغام تخمک با اسپرم در لوله رحم انجام میگیرد و حدود سه هفته پس از لقاح عمل جایگزینی و کاشته شدن (Implantation , Nidation) جنین در دیواره رحم و تشکیل جفت (Placenta) با کلیه لایه ها و متعلقات تغذیه ای ، حفاظتی و تبادل گاز بین مادر و جنین به انجام میرسد (سه هفته اول باروری اهمیت فراوان برای ادامه حیات جنین دارد زیرا جنین در دیواره رحم جایگزین و کاشته نشده است). 
تا هفته هفتم و حدود 50 روز پس از لقاح هرگونه مرگ و از بین رفتن محصول باروری را مرگ جنین میگویند. اغلب مرگهای جنینی در اواخر هفته اول و هفته سوم (مدت زمانی که جنین در دیواره رحم جایگزین و کاشته نگشته است) پس از لقاح رخ میدهد. 

دلایل اصلی مرگ جنینی: 

• اختلالات ارثی و ژنتیکی 

همانند انسانها بنابر اختلالات ژنتیکی نقص جنین و مرگ جنین قابل وقوع میباشد. دلایل آن بسته به غیرعادی بودن کروموزومهای مادری و یا پدری میباشد. 
تلقیح مصنوعی دیر و باتاخیر دلیل لقاح اسپرم با تخمک ناشاداب و فرسوده میباشد که اغلب با مرگ جنین همراه است (اهمیت کنترل و نظارت دقیق فحل و زمان مناسب تلقیح مصنوعی). 

• تولیدمثل در میان هم نژادها و هم منسب ها (Inbreeding) 

جنین های اینگونه دامها اقبال کمی به حیات دارند و نیز دیواره رحم اینگونه دامها قابلیت نگهداری مساعد این جنین ها را ندارند. 

• التهابات لوله رحم و رحم 

از وظایف لوله رحم حمل تخمک رهاگشته تا رحم و تغذیه آن تا جایگزینی نهایی جنین میباشد. 
التهابات لوله رحم بدلیل اختلالات هورمونی باعث کاهش حمایت تغذیه ای و ترانسپورتی جنین در راه لانه گزینی و کاشته شدن جنین میگردد. 
التهابات رحم بدلیل وجود میکروبهای ویژه نیز خطری برای نگهداری و جایگزینی جنین در دیواره رحم میباشد. 
(مانند Campylobacter fetus , Trichomonas fetus : 
IPV – Virus: Infectious pustular vulvovaginitis) 

• زایمان دشوار 

هر زایمان میبایست دقیقاً کنترل و درصورت لزوم درمان گردد. 
در اغلب گاوهای تحت زایمان دشوار عمل بازسازی بافت رحم (دو ماه پس از زایمان) به حد کافی انجام نمیگردد و این سبب مرگ جنین در باروری آینده میشود. این امر بخصوص در گاوهایی که در زمان کمتر از دوماه پس از زایمان تحت تلقیح مصنوعی یا جفتگیری طبیعی قرارمیگیرند مشاهده میگردد. 
تلقیح مصنوعی گاوهای تحت زایمان دشوار یا زایمان تحت سزارین برای باروری بعدی بهتر است که سه ماه بعداز زایمان انجام گردد. 

اقدامات پیشگیری کننده: 

• اجتناب از تولیدمثل هم منسب ها 
• اولین تلقیح مصنوعی در شرایط ایده آل حداقل 50 روز پس از زایمان و 90 روز پس از زایمانهای دشوار یا تحت سزارین 
• زمان مناسب تلقیح مصنوعی تحت کنترل دقیق دوره فحل 
• شرایط محیطی و آب و هوایی مناسب (گرما و رطوبت) 

2-آبورت (Abortus) 

به زایمان قبل از زمان عادی که نوزاد نارس و قادر به حیات نیست آبورت اطلاق میگردد. 
دلایل عمده آبورت آلودگی عفونی یا غیرعفونی میباشد. عاملین عفونت باکتری، ویروس، قارچ و تک سلولیها (Protozoa) میباشند. روند این عفونتها همه گیرانه (بصورت اپیدمی) و پراکنده میباشد. 
پس از بروز آبورت اولین سئوال یافتن دلیل آن میباشد و در اسرع وقت دامپزشک مطلع میگردد. قبل از رسیدن دامپزشک جنین مرده و متعلقات کیسه جنینی حتی الامکان محفوظ و خنک نگهداری میگردد زیرا در بررسی آنها مبتوان اغلب پی به دلیل آبورت برد. 
تشخیص دقیق آبورت و آلودگی عفونی وغیرعفونی آن برای دامداریها از اهمیت خاصی برخوردار است زیرا مشکل آبورت اغلب همه گیر است. اگر پس از معاینات کلینیکی در محل دامداری علت دقیق آلودگی عفونی مشخص نگردید میبایست جنین مرده به انستیتوهای کنترل پاتولوژیک ارسال گردد تا علت آبورت توسط این انستیتوها تحت آنالیزهای آزمایشگاهی و میکروسکوپی مشخص گردد. اگر توسط انستیتوها نتایج کنترل و دلیل آلودگی عفونی منفی باشد میبایست دلایل آبورت را در اقدامات مدیریتی دامداری جستجو کرد. 
تشخیص علت آبورن بخصوص بدلیل آلودگی غیرعفونی بسیار مشکل میباشد و اغلب بستگی به دلایل درونی و جسمانی دام (Habitus) دارد. 


A :عاملین آلودگی های عفونی 

الف : عفونت باکتریایی 

• بروسلا (Brucella abortus) 
این عفونت ابتدا مشکلات عمده ای در دامداریها ایجاد میکرد و روند آن همه گیر و دامهای یک دامداری را واگیر میکرد. دلیل اساسی آن خرید دامهای آلوده (بدون پیش کنترل) و خرید آذوقه دام آلوده بود ولی امروزه با اقدامات پیشگیری کننده و کنترل دقیق دامها از بروز آن جلوگیری گردیده است. بروز اغلب آبورتها از ششمین ماه بارداری میباشد. 

• لیستریا (Listeria monocytogenes) 
آذوقه فاسد قابلیت مساعدی در جذب باکتری بسیار مقاوم لیستریا دارد. این باکتریها درصورت مصرف توسط دامهایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند میتوانند در مسیر گوارشی ارگانهای دیگر را مانند رحم مبتلا گردانند. 
نتیجه زایمان این گاوها گوساله های ضعیف، زایمان زودرس و یا آبورت بین ماه 4 تا 7 بارداری میباشد. 

• لپتوسپیر (Leptospira) 
این باکتری اغلب ازطریق ادرار جوندگان در مزارع ، آلودگی آذوقه و آب آشامیدنی وارد چرخه غذایی دامها میگردد. مصرف آب آشامیدنی و آذوقه آلوده میتواند دامهای باردار (حداقل از شش ماهگی بارداری) را ابتلا کرده و سبب آبورت گردد. (اهمیت نگهداری آذوقه دام و اجرای تدابیر بهداشتی آن). 
• سالمونلا (Salmonella) 
برخلاف دیگر باکتریها آلودگی عفونی با این باکتریها همراه با تب و اسهال آبکی و گاهی با لکه های خونی میباشد. دامهای شش ماهه تا هشت ماهه اغلب در معرض آبورت هستند. 

• کامپیلوباکتر (Campylobacter fetus) 
این عفونت ازطریق گاونر در جفتگیری یا تلقیح مصنوعی با اسپرم آلوده میباشد. 
در صورت ابتلا اغلب با مرگ جنینی (بین هفته 4 تا 5 پس از تلقیح) همراه میباشد و این دامها اغلب نشانگر سیکل جنسی نامرتب و تکرار فحل پس از 4 تا 5 هفته پس از تلقیح مصنوعی هستند. در برخی موارد نیز آبورت بین چهارماهگی تا شش ماهگی مشاهده میشود. 

• آکتینومیسین پیوژن (Actionomyces pyogenes) 
منشا عفونت از التهاب عفونی پستان گاوشیرده میباشد و طی آن دستگاه تناسلی و رحم مبتلا گردیده است. انتظار آبورت از شش ماهگی میباشد. 

• کلامیدیا (Chlamydia) 
انتقال این باکتریها بیشتر ازطریق کنه و شپش میباشد. این باکتریها سبب التهاب ریه و التهاب مفصل میگردد که همراه با اسهال میباشد. در برخی از دامها بخصوص با سیستم ایمنی ضعیف میتواند دام باردار (از سه ماهگی) همراه با آبورت باشد. 

علاوه بر این باکتریها میتوانند باکتریهای ذیل هم سبب آبورت در دامهای باردار باشند: 
میکوپلاسما، ریکتزیا (Rickettsia) ، استرپتوکوکها، استافیلوکوکها، هموفیلوس و توبرکولا (Tubercula). 

ب: عفونت ویروسی 

• (IBR Infectious bovin rhinotracheitis) 
این عفونت ویروسی که روند اپیدمیکی (همه گیرانه) دارد دامهایی را شامل میگردد که بیش از 5 ماه آبستن هستند و اغلب بعداز عفونت سه تا چندین هفته طول میکشد که جنین آبورت میگردد. 
گاهی علائم ابتلا در دام آبستن دیده نمیشود و جنین ازبین رفته از بدن دفع نمیگردد در این حالت به آن جنین مومیایی میگویند که یا بطور ناگهانی و یا تحت داروهای هورمونی دفع میگردد. 

• (BVD-MD Bovin virus diarrhoe – mucosal disease) 
گاوهای آبستنی که به این ویروس مبتلا میگردند ویروس را در زمانهای مختلف جنینی به آن انتقال میدهند که نتیجه آن مرگ جنینی، جنین مومیایی، آبورت و نقص نوزاد میباشد.مدت زمان ابتلا و نتایج آن از 10 روز تا سه ماه میباشد. 
در مواردی گوساله های آلوده به این ویروس زایمان میگردند که در بدن آنها آنتی کر در مقابل این ویروس وجود ندارد. 
این گوساله ها معمولا پس از چند روز از زایمان از بین میروند یا رشد ناکافی دارند و یا این گوساله ها هیچ علائم کلینیکی ندارند و در تمام زندگی خود حامل نهفته این ویروس میباشند. 

پ : تک سلولیها (Protozoa) 

تریکوموناس (Trichomonas) 
در سه ماهه اول آبستنی ابتلا به این عفونت سبب آبورت با روند همه گیرانه میباشد. اغلب جنین تحت تولید چرک در رحم متلاشی میگردد و نتیجه آن التهاب شدید چرکین رحم میباشد. 

ت : قارجها و کپک ها 

دلیل اصلی آذوقه آلوده به قارچها و کپکها میباشد. قارچها و کپکها قادر به رسیدن از طریق رگهای خونی به جفت میباشند و لایه های کیسه جنینی و جنین را متلاشی میگردانند. 


B :آلودگی های غیرعفونی 

آلودگیهای غیرعفونی دلایل درونی و برونی دارند که اغلب این دلایل باهم سبب آبورت در گاوهای باردار میگردد. 

الف : دلایل درونی 
دلایل توارثی و ژنتیکی و نامتوازن بودن ترشحات هورمونی یا درمانهای هورمونی که در سیستهای تخمدان اجرا میگردد عمده ترین دلایل درونی میباشند. 

ب : دلایل برونی 
دلایل برونی بیشتر روش نگهداری و تغذیه دام میباشد که عامل اصلی ایجاد استرس دامها میباشد. ضربه های نابجا، سرو صدای ناهنجار، واکنشهای آلرژیکی دارویی یا واکسن و آلودگیهای آذوقه ای دام از دلایل عمده آبورت در گاوهای باردار میباشد. 

رعایت اقدامات و تدابیر دقیق مدیریتی تغذیه ای، نگهداری، بهداشتی و حمایتی گاوهای باردار ضروری میباشد

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۱۱ کیلو بايت

مرگ جنين و آبورت

مقدمه

عفونت های رحمی بعد از عد م تشخیص فحلی بزرگترین مشکل گاوداران در تولید مثل گاو شیری می باشد در گاو هایی که دچار عفونت های شدید رحمی هستند میزان آبستنی از اولین تلقیح آنان 8 درصد پایین تر از گاوهای سالم است گاوها ی پیرتربیشتر در معرض عفونت رحمی می باشند بعد از گذشت دو ماه از زایمان شدت بیماری به کمتر از 10% می رسد

فاکتورهای مهم در بروز عفونت های رحمی

1.عوامل تغذیه                                             

2.عوامل محیطی

3.کمک به زایمان

4.عدم تشخیص دقیق فحلی

5.ترزیقات رحمی بعد از زایمان

عوامل تغذیه ای

کمبود وزن در گاو هنگام زایمان در گاو هائی که نمره بدنی کمی دارند میزان ابتلا به عفونت بیشتر از گاوهای طبیعی است دیگر کمبودها که سبب تغییر در میزان عفونت های رحمی می شوند کمبود کلسیم،سلنیم،ویتامین و در جیره گاو های خشک و شیرده سبب افزایش میزان ابتلا به عفونت های رحمی می شود

عوامل محیطی

بستر آلوده در باکس های زایمان ، فری استال ها و یا در بهار بندها محیطی مناسب برای رشد باکتریها و آلوده سازی دستگاه تولید مثل بوجود می آورد

فضای زایشگاه باید بخوبی تهویه شده،خشک باشد و بستر مناسبی داشته باشد (ترجیحا با کلش)

در طول ماههای مرطوب و سرد باید میزان تهویه را افزایش داد،گاوها و باکس های زایش را به دفعات بیشتر نظافت کرد و تراکم را کاهش داد

در زمانی که عفونت های رحمی رخ می دهد باید زایشگاه و محل نگهداری گاوهای بعد از زایمان را تمیز و ضد عفونی کرد

کمک به زایمان

زایمان های سخت و جفت ماندگی اغلب عفونت رحم را به دنبال دارند در هنگام کار کردن با گاو از دستکش یکبار مصرف باید استفاده شود تا هم گاو و هم کارکنان در مقابل عوامل میکروبی محافظت شوند قبل از زمان مورد نیاز نباید رحم گاو را دستکاری کرد که میزان وقوع عفونت های رحمی در حقیقت با تزریقات مواد ضد عفونی و یا آنتی بیوتیک ها به رحم افزایش پیدا می کند استفاده از پروستا گلندین در بسیاری ازکشور های به عنوان راه حل ارجح نسبت به تزریق رحمی آنتی بیوتیک و آنتی سبتیک پذیرفته شده است فقط درعفونت های شدید رحمی باید از آنتی بیوتیک ها استفاده شود

ترزیقات رحمی بعد از زایمان

تحقیقات نشان می دهد که میزان وقوع عفونت های رحمی در حقیقت با تزریقات مواد ضد عفونی و یا آنتی بیوتیک ها به رحم افزایش پیدا می کند استفاده از پروستا گلندین در بسیاری ازکشور های به عنوان راه حل ارجح نسبت به تزریق رحمی آنتی بیوتیک و آنتی سبتیک پذیرفته شده است فقط درعفونت های شدید رحمی باید از آنتی بیوتیک ها استفاده شود

تشخیص فحلی نا درست

وقتی گاو ها را بطور غلط و در پی تشخیص فحلی نا صحیح تلقیح شوند شانس تلقیح گاوهائی که در حقیقت فحل نیستند و تلقیح می شوند افزوده می شود عوامل عفونت زا در هنگامی که گاو فحل نیست شانس بیشتری در جایگزینی در رحم دارند وقتی گاو ها را بطور غلط و در پی تشخیص فحلی نا صحیح تلقیح شوند شانس تلقیح گاوهائی که در حقیقت فحل نیستند و تلقیح می شوند افزوده می شود عوامل عفونت زا در هنگامی که گاو فحل نیست شانس بیشتری در جایگزینی در رحم دارند بین 5 الی 15 درصد گاوهائی که تلقیح می شوند دارای غلظت های زیاد پروژسترون در سرم خویش می باشند که نشان دهنده ی این است که زمان تلقیح مناسب نیست یکی از مهمترین مکانیزم های دفاعی رحم مهاجرت گلبولهای سفید به داخل رحم می باشد که با افزایش پروژسترون این کار کند می شود این در حالی است که گاو در فحلی واقعی دارای استرادیول زیادی در سرم خون بوده و این هورمون سبب افزایش مهاجرت گلبولهای سفید شده،شدت جریان خون به رحم را افزایش داده و انقباضات رحمی را زیاد می کند تمامی این حالات سبب خنثی کردن باکتریهائی است که به رحم گاو نفوذ کرده اند حتی اگر گاو در زمان صحیح هم تلقیح شود اگر روش تلقیح غیر بهداشتی بوده و یا تکنسین به کار خود وارد نبوده و یا اینکه دقیق عمل نکند سبب می شود که رحم زخم شده و یا اینکه آلوده گردد

جفت ماندگی

پس از زایش زمان طبیعی خروج جفت بین 3 تا 48 ساعت است.  پس از زایش بایستی درجه حرارت مقعدی دام را مرتب کنترل کنیم اگربه 7/39 درجه سانتی گراد رسید درمان شروع می کنیم. درمانهای کمکی نظیر تجویز ویتامین A ، مولتی ویتامین و کلسیم در درمان این بیماری سودمند است.مهمترین آنتی بیوتیک برای استفاده از درمان جفت ماندگی ، سسفتیوفور سدیم است که اثر منفی در شیر نمی گذارد. پروسلوز،سقط جنین، دوقلوزائی، و سخت زائی از مهمترین عوامل جفت ماندگی است . مهمترین خسارت ناشی از جفت ماندگی افزایش فاصله ی بین دو زایش است. دام مبتلا به جفت ماندگی بیشتر از سایرین در معرض کتوز ورم پستان، متریت ، جفت ماندگی در شکم بعدی می باشد.

شیب کپل

محل استقراراستخوان ((pinنسبت به استخوان بر جسته (hip)را شیب کپل گویند.

این فاصله بین مثبت 12(استخوان hipبالا)تا منفی 4(استخوانpinبالا)می باشد.

طول کپل

فاصله بین دو استخوان hipوpinرا طول کپل گویند.

معمولا این فاصله بین 48 تا 58 سانتی متر می باشد.

عرض کپل

فاصله بین دو استخوان pinدرقسمت مرکزی استخوان راعرض کپل می گویند.

معمولا این فاصله بین10 تا 26 سانتی متر می باشد.

فحلی چیست

فحلی یک مقطع زمانی کوتاه پذیرش جنسی تلیسه یاماده گاو غیر آبستن که معمولاهر18تا 24روزیک بار تکرار می شود.یک گاو موقعی بارور می شود که یک تخمک از تخمدان آزاد کند که این عمل 10 تا14ساعت بعدازخاتمه فحلی .یا 18تا32ساعت بعدازشروع فحلی صورت می گیرد

طول و زمان فحلی

22درصدگاوها فحلی خود رابین ساعات 6 صبح تا 12ظهر نشان داده اند از ساعت12تا 6 بعدارظهرفحلی ها افت نموده وبه 10درصدرسیده وسپس درصد آنها از 6 بعدازظهرتا12شب بیشتر شده وبه 52 درصد رشد نموده است بالاترین رویداد ایست فحلی از ساعت12شب تا 6 صبح وبه میزان 34 درصد بوده است

مهمترین علایم فحلی ایستادن

با اطمینان ترین علایم فحلی همواره این نشانه است که تلیسه یا گاو فحل برای گاو نر،ویا تلیسه وگاوهای دیگر می ایستد واجازه سوار شدن می دهد.این پدیده به ایستا فحلی معروف است که بهترین زمان تلقیح و باروری گاو می باشد. گاوهای فحل معمولا عصبانی می شوند وبیش از حالات طبیعی نعره می کشند،بی قرارند ومرتبا دور بهاربند راه می روند ودم خود را بالا گرفته و به طور منقطع ادار می کنند.کمر خود را خم کرده و نسبت به افراد وکارگران حساس ومتوجه می گردند و با کم شیر شدن در شیردوشی ،و شفاف شدن جشمانشان فحلی را مشخص می سازند. از علایم فابل اطمینان فحلی حریان ماده مخا طی زلال ،غلیظ وجسبناک است که از واژن وفرج به صورت طنابی آویزان می گردد و یا روی دم وکپل حیوان چسبیده است. این ترشحات مخاطی بیشتر در موقع سوار شدن حیوان فحل به سایر دامها به علت زیا د شدن شیب بدن از فرج خارج ونمایان می گردد.

نکته

گاوها در هر سیستمی که نگهداری می شوند لازم است که حداقل روزی دو بار ،وهر بار 30 دقیقه برای مشاهده فحلی یابی وقت صرف شود . بایستی توجه کنیم که بستر وزیر پای گاوها را خوب تهیه کنیم تا مشکلاتی برای سواری دادن گاوها پیش نیاوریم و بهتر است که یک ماده گاو خشک در داخل گاوهای فحل رها کنیم چرا که گاوهای خشک تعقیب کننده و سوار شونده و فحل یابیهای خوبی هستند .

نتیجه گیری

برنامه ریزی بهداشتی گله یکی از حساس ترین قسمت ها در جهت حفظ دستگاه تولید مثل دام می باشد و در این راستا باید مشکلات فعلی شناسائی شوند معاینه مداوم دامهای تازه زایمان کرده به دامدار کمک می کند که مشکلات بالقوه را زود تشخیص داده و سریعا نسبت به درمان اقدام کرد در این نوشتار عوامل اصلی عفونت های رحمی مورد بررسی قرار گرفت ولی فاکتورهای زیادی در بروز این مشکلات دخالت دارند و باید با مدیریت قوی انان را به تدریج شناسائی و رفع کرد

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه  (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۱۱  کیلو بايت

عفونت های رحمی

مقدمه:

تعيين دقيق ،درست و موثر فحلي در گاو شيري از مهمترين اجزا يك برنامه مديريت توليد مثلي در صنعت گاوشيري است . استروس (estrus=heat) يا فحلي دوره اي است كه حيوان ماده به حیوان نر اجازه جفت گيري مي دهد وآنستروس دوره اي است كه فحلي در دام بروز نمي كند .تشخيص نادرست فحلي گاوداران از عوامل اصلي اختلاف در برنامه هاي توليد مثلي يك گله مي باشد . مشاهده انفرادي گاوها در زمان فحلي به دليل زير مشكل مي باشد :

تخمدان گاو عمل منظمي ندارد ووجود اشكال درچرخه توليد مثلي (فحلي )باعث ايجاد آنستروس گاو مي شود . همچنين مشاهدات كم دقت پرورش دهندگان با عث تشخيص نادرست گاوهاي فحل مي شود كه دليل دوم متداول تر مي باشد . سطح گستردگي اين مشكلات در بين گاوها متفاوت است . درصد گاوهايي كه تا 60 روزگي فاقد چرخه نرمال فحلي مي باشند دامنه اي كمتر از 5 درصد تا بيش از 20 درصد دارند و درصد خطا (شكست ) در دوره فحلي دامنه اي از (15 › )تا (60 › ) درصد دارند .

تشخيص مشكل  (معضل) :                                

ثبت معاينات دامپزشك در مورد تخمدان هاي گاو در تعيين مشكل بسيار مهم مي باشد .معاينات      حداقل هر ماه يك بار انجام مي شود . به طوري كه براي تعيين آنستروس يا خطاي فحلي ثبت تاريخ  نخستين فحلي و مشاهدات صورت گرفته ضروري مي باشد . اگر در گله اي اين ركورد وجود نداشته باشد يا توليد كننده اقدام به ثبت اطلاعات نكرده باشد جمع آوري و ثبت اطلاعات قدم اول در شناسايي مشكل مي باشد . هر چند كه جمع آوري اين اطلاعات براي انجام مقايسات درست و معني دار 6 تا 9 ماه طول مي كشد . ركوردهاي گرفته شده از دوسوم گله (كل گله )جمع آوري ميشود .

آنستروس (anestrus)  :

تشخيص گاوهايي كه داراي كيست تخمداني مي باشند ، اگر بيش از 15 درصد گله داراي كيست باشد براي رفع مشكل بايد اقدام جدي نمود بر اساس داده ها و اطلاعات ثبتي در مورد  معاينات گاوها ، هر دام را تا 90روز بعد از زايش بايد آزمايش نمود . معاينات هر ماه يك بار انجام مي شود درصد گاوان (قبل تا از 60 روز پس از آبستني ) كه تا 60 روزگي فعاليت تخمداني نشان مي دهند محاسبه و بررسي مي شود . اگر بيش از 10درصد دام هاي گله اي ، فعاليت تخمداني نداشته باشند ( نسا روز 60 پس از زايش ) داراي يك مشكل مي باشند . اگر معاينات 2 بار در ماه انجام شود درصد گاوان مورد معاينه و مورد ارزيابي قرار گرفته به همراه نتايج آن قبل تا 35 روزگي و 45روزگي مشخص مي گردد .به طوري كه در يكي از معاينات عدم فعاليت تخمدان مشخص مي شود . گله اي كه بيش از 35 درصد دام هايش تا روز 35 آبستني  مواجه با عدم فعاليت تخمداني شود و يا وجود بيش از 5 درصد دام هاي غيرفحل تا روز 45 آبستني ،نشان از يك معضل در آنستروس مي باشند .

اگر معاينات بيش از دو بار در ماه صورت بگيرد درصد دام هاي معاينه شده و نتايج  آنها در تاريخ هاي قبل از 24 ،32و40 روز بعد از زايش ذكر ميشود به طوري كه حداقل يك معاينه براي تست فعاليت تخمداني دام انجام مي شود . در گله هاي نرمال ، 50 درصد گاوان تا روز 24 داراي فعاليت تخمداني بوده و براي زمان هاي ديگر بيش از 70 و 95 درصد ذكر شده است .

متوسط روزهاي بعد از زايش در گاوهاي نرمال(Britt.j.etal j.Anim.sci.39:915 -919)

متوسط

24

38

روز بعد از زايش (1) در هنگامي كه 95 در صد گاوان فعالند .

40 روز

63 روز

هنگامي كه 70 درصد گاوان داراي فعاليت مي باشند .

32 روز

50 روز

نوع فعاليت

فعاليت تخمداني (2)

فعاليت فحلي (3)

خطاهاي فحلي

كيست تخمداني

محاسبه تعدادروزاز زايش تا مشاهده فحلي نخست در گاو در تشخيص خطا بسيار موثراست .

تعيين متوسط (ميانگين ) روزها تا نخستين فحلي و درصد گاواني كه فحلي آنها قبل از 50 و 63 روزگي (بعد از زايش )مشخص شده است . بيش  از 70 درصد گاوان فحل تا 50 روزگي و بيش از 95 درصد گاوان تا 63 روزگي تعيين وضعيت مي گردند . به طوري كه اگر تعداد روز تا فحل نخست بيش از 50 تا 63 روز باشد وجود يك مشكل در فحلی گله حتمي مي باشد . تغذيه ناكافي و عفونت رحمي 2 دليل عمده در ايجاد آنستروس گله گاوان شيري است و انرژي در اين ميان اهميت ويژه اي دارد . همچنين توجه به جفت ماندگي ، تيپ و مساله زايش ، سخت زايي  Dystocica  در گله ضروري مي باشد .

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه  (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۰۷  کیلو بايت 

آنستروس و استروس در گاوهاي شيري

چكيده : " كتوپروفن كه اخيرا به خدمات درماني دامپزشكي معرفي شده است مشتقي است از اسيد پروپيونيك با خصوصيات قوي يك داروي ضدتورمي غيراستروئيدي و نشان داده شده است كه از شاخص درماني خيلي بالا برخوردار است . از داروي فوق جهت كاهش التهاب و تخفيف بيماري‌هاي آماسي غيرعفوني وابسته به سيستم اسكلتي عضلاني استفاده مي‌شود. مطالعات انجام شده بر روي اسب توانايي كتوپروفن را در تورم ضربه‌اي مفصل، سينوويال‌هاي مفصلي، تورم رباطات ، تورم نسوج نرم و التهابات و ورم بعد از عمل جراحي نشان داده است ، ليكن اطلاعات كمي در ارتباط با مفيد بودن اين داروي ضدتورمي غيراستروئيدي در گاوان شيري وجود دارد. مطالعه حاضر اين هدف را با خود داشته كه تاثير اين دارو را در اسب و گاو كه از لنگش رنج مي‌برند نشان دهد. از سه رخداد گله‌اي لنگش در دو دامپروري در اطراف شهر تهران 7 راس گاو مبتلا به تورم بافت مورق تحت باليني و 18 راس گاو با جراحات مشخصه در ماتيت انگشتي به اين مطالعه اختصاص داده شدند و آزمايش باليني به شيوه چند مكاني صورت گرفت تا عملكرد درماني كتوپروفن در كاهش دود و متعاقبا تخفيف لنگش مشخص شود. در هر گاو كمي ساختن كيفيت لنگش يا شيوه درجه‌بندي حركت و سيستم كدگذاري جراحات پيشنهادي Greenough و Vermunt در سال 1994 امكان‌پذير و عوارض جانبي حاصله از تجويز دارو نيز ثبت گرديد. در گاوان مورد مطالعه تزريق وريدي روزانه كتوپروفن (محلول 100 ميلي‌گرمˆميلي‌ليتر) به مقدار 3 ميلي‌گرم به ازاء هر 100 كيلوگرم وزن بدن و به مدت 5 روز متوالي صورت گرفت . چنين آزمايشي نيز بر روي 9 راس اسب در 5 اسبداري كه از لنگش رنج ميبردند انجام پذيرفت (سه مورد تورم حاد وتر، دو مورد تورم حاد زانو، دو مورد تورم حاد بافت مورق انگشت و دو مورد درد ناحيه پاشنه). در كليه اسبان تزريق وريدي مقدار 2/2 ميلي‌گرم كتوپروفن به ازاء هر كيلوگرم وزن بدن روزانه يك مرتبه و به مدت 5 روز متوالي توصيه گرديد. در اين ارتباط تاثير درماني كتوپروفن به شكل كيفي و به صورت عالي (از بين رفتن كامل درد و برطرف شدن لنگش)، جذب (بهبودي قطعي ولي نه كافي)، ضعيف (عدم بهبودي) ارزيابي و عوارض جانبي نيز مشاهده و ثبت گرديد. براساس نتايج حاصله از اين مطالعه، كتوپروفن نشان داد كه در گاوان مبتلا به تورم بافت مورق تحت باليني از عمل ضدالتهابي قابل توجهي برخوردار بوده به طوري كه كليه علائم بيماري را به طور معني‌داري كاهش مي‌دهد. در گاوان مبتلا به درماتيت انگشتي اگر چه داروي مزبور به تخفيف علائم التهاب كمك مي‌نمايد، ليكن مشخص شد كه براي بهبودي كامل به درمان اضافي موضعي نياز مي‌باشد. برطرف شدن باليني چشمگير درد و بهبودي حالت حركت در 8 راس از اسباني كه كتوپروفن را دريافت داشته‌اند به اين نكته اشاره دارد كه كتوپروفن يك داروي ضدالتهابي غيراستروئيدي قوي بوده كه مي‌توان آن را در برطرف نمودن التهاب تسكين درد در اختلالات التهابي دستگاه اسكلتي عضلاني اسب توصيه نمود. بنابراين چنين نتيجه‌گيري مي‌شود كه از كتوپروفن با داشتن حاشيه امنيت بالا مي‌توان به عنوان يك درمان پشتيبان به ويژه در التهابات عفوني در اسب و گاو بهره جست . "

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه  (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۱۱  کیلو بايت

 ارزش باليني اثر درماني كتوبروفن در لنگش گاو

خلاصه

   مقاله حاضر به شرح   يك برنامه جهت  استفاده از فراورده هاي گياهي به منظور افزايش توليدات گاوهاي شيري مي پردازد.اين برنامه نه تنها براي حيوانات  شيري بلكه براي دامداريهاي صنعتي و همچنين براي ساير دامها كه به صورت انفرادي نگهداري مي شوند  قابل توصيه است . اين مقاله در مورد چهار فرآورده فراهم آمده  از گياهان كه هيچ ماده شيميايي در آن وجود ندارد به بحث مي پردازد. استفاده از اين فراورده ها به معناي پيشگيري از بسياري از مشكلاتي است كه فراروي دامداريهاي شيري مدرن قرار دارد.

مقدمه:

  گاوهاي شيري منشا توليدات  غذائي با كيفيت بالامثل  شير هستند از شير كره،پنير، ماست، و ديگر فراورده هاي با ارزش غذايي بالا بدست مي آيد. همچنين گاوهاي ماده توليد گوساله ها  را به عهده دارند. چرخه توليد گاوهاي شيري به پنج مرحله مهم  تقسيم ميشود:

1-    دوره آبتسني و گوساله زايي

2-    دوره افزايش سريع توليد شير ، 70 روز اول شير دهي

3-    دوره اي كه براي شير دهي بعدي اهميت دارد، پايه  آبستني بعدي فراهم مي گردد،66 روز بعد از گوساله زايي

4-    يك دوره اجتناب ناپذير كه منحني توليد به سمت پايين رانده مي شود بوسيله پروژسترون در مرحله آبستني  اعمال مي شود

5-    دوره استراحت زماني ,كه حيوان خود را براي زايمان و شير دهي بعدي آماده مي كند.اين دوره دوره خشكي ناميده مي شود .

بصورت ايدال يك گاو در حدود 66 روز بعد از زايمان آبستن مي شود

از اين رو شاخص گوساله زاييCalving index  365   روز مي باشد. بطور ميانگين يك گاو 307 روز شير در سال مي دهد. و بدين ترتيب طول دوران خشكي آن 60 روز است. با اين حال فاكتور هاي زيادي هستند كه با اين روند مخالفت مي كنند ،برخي از اين فاكتور ها شامل موارد زير مي باشد.

1-    تاخيردر آبستني

2-    جفت ماندگي و اندومتريت

3-    اختلالات دستگاه گوارش

4-    اختلال در فعاليت پستان

مواد ، روشها و بحث

توليد شير در گاوهاي شيري از شروع دوران شير دهي افزايش مي يابد و هنگامي كه گاو آبستن مي شود توليد شير رو به كاهش مي گذارد تا زماني كه به دوره خشكي برسدوبدين ترتيب  گاو در حدود 305  از زمان شروع شير دهي شير ميدهد فاكتور هايي كه آبستني را تحت تاثير قرار مي دهند شامل موارد زير است.

1-    آنستروس         2- كيستهاي تخمداني                            3- عفونتهاي رحمي

   آبستني بر اساس تخمك گذاري شكل مي گيرد كه آن هم بر اساس تعادل هورمونها و شبه هورمونها ، لقاح, جايگزيني و بقاء عمل جسم زرد صورت مي گيرد. پس از گوساله زايي زماني كه گاو شيري به حد اكثر توليد خود نزديك مي شود فاكتور هاي زيادي توانايي حيوان را در پايداري تعادل هورموني براي برقراري سيكل تخمداني محدود مي كنند كه تحت عنوان آنستروس ياد مي شود.

ديگر پديده اي كه در گاوهاي شيري روي مي دهد سندرم كيست تخمداني است.در اين مورد سيكل تخمداني  در يك مرحله متوقف مي شود . هنگامي كه كيست   استروژنيك باشد بصورت نمفوماني آشكار مي شود و هنگامي كه كيست توليد پروستوگلاندين توليد كند بصورت آرام است.

  مشكل ديگري كه مانع بوجود آمدن يك آبستني موفق مي شود وجود عفونتهاي رحمي است.در صورت وجود اندومتريت رحم نمي تواند جنين را  براي استقرار جفت و ايجاد رابطه با مادر  در خود جاي دهد.

   اولين فرآورده اي كه مطرح  است مصرف آن به مدت سه روز موجب القاء فحلي شده است اين دارو  در فرايند توليد فوليكول از تخمدان كمك كرده بطوري كه تخمك گذاري انجام مي شود. مصرف فراورده اي   حاوي گياه حنظل Citrulus colocynthus   به مدت سه روز  پس از   14  موجب  فحلي مننجر به تخمك گذاري مي شود .  اين فراورده اثري بر شير دهي  نداشته و موجب چند تخمك گذاري هم نشده است.ودر اثر مصرف اتفاقي هم باعث سقط جنين نشده است.

                         جدول شماره 1

قسمت اصلي  اين فراورده  حاوي  دانه خرد شده گياه حنظلCitrulus colocynthus  است همچنين حاوي مواد سينرژيست گياهي و چند ماده نگهدارنده فراورده هاي گياهي نظير آنتي اكسيدانها است. اين دارو به بالانس هورموني براي ايجاد فحلي كمك مي كند.اين دارو حاوي مواد استروئيدي  نيست. مكانيسم عمل آن بر اساس فعاليت استروئيدي نمي باشد اما عقيده بر اين است كه براساس تاثير بر چرخه پروستاگلاندين – لوكوترين عمل مي كند.

  از آنجايكه اين فراورده پروسه بيولوژي بدن را متعادل مي كند هيچ اثري بر توليد شير نداشته و موجب چند تخمك گذاري  در گاو نمي شود و اگر بطور اتفاقي به حيوانات آبستن داده شود موجب سقط جنين نمي شود.القاء فحلي سالهاي متمادي توسط اين دارو در كشور هند استفاده مي شده است و اخيراً با موفقيت هاي زيادي در انگلستان  همراه بوده است. جدول شماره 1 و 2 خلاصه اي از اين فعاليتها را نشان مي دهد. اينها خلاصه 9 مقاله چاپ شده است كه به شرح ايجاد فحلي در گاو و گوسفند مي پردازدو تاثير اين فراورده را بيان مي كند. همانگونه كه در انتهاي جدول آمده است 740 حيوان كه علائم فحلي را نشان نداده بودند در نتيجه درمان با اين فراورده 75%  د ر طي مدت ميانگين  27 روز فحل شدند.

  تحقيقات انجام شده در انگلستان با گاوهاي شيري  در شرايط توليدات   اروپايي نشان مي دهد كه در پاسخ به درمان تفاوت كمي وجود دارد اما اساساً  شباهت در ميزان تا ثير  وجود  دارد.در جدول شماره 2 داده هاي مورد اشاره يكي از چندين تجربه موفق در  كشور  انگلستان است.همانگونه كه در جدول ديده ميشود ازميان 16 گاو انتخاب شده كه با آزمايش ركتال كه انستروس تشخيص داده شده بودندو هيچ كدام در فارم علائم بيماري را نشان نداده بودند.

  در اين تجربه  استفاده از فراورده گياهي به مدت سه روز متوالي در زمان  انتظار شير دوشي بهمراه  جيره غذايي به گاوا در اولين دوره درمان پاسخ ندادند و درمان دوباره تكرار شد . 81% گاوها در طي مدت 21 روز از شروع درمان علائم  فحلي را نشان دادند.  و تمامي  آنها آبستن شدند. در طي سومين دوره درمان  سه گاو باقي منده به درمان پاسخ دادند و داراي گوساله شدند. دو مورد دوقلو زايي مشاهده شد كه همگي آنها زنده ماندند.جنسيت فرزندان طبيعي بود.

جدول شماره2 : تحقيقات انجام شده در انگلستان

جدول شماره 3 تركيبات موثر برفعاليت رحم

  ديگر شرايطي كه به عنوان يك مشكل در زمان زايش و حوالي آن قابل تشخيص است و موجب اختلال در ايجاد آبستني مي شود  سندرم جفت ماندگي است. در اين سندرم موارد ذيل ديده مي شود.

1- عدم جمع شدگي رحم

2- ترشح مداوم لوشيال

3- اندومتريت باكتريال  احتمالي

تاكنون گياهان زيادي شناخته شده اند كه كه بر روي فعاليت رحم تا ثير مي گذارندمخصوصاًً بر روي ميومتر و عضلات صاف رحم  اما بيشتر اينها داراي اثرات جانبي مضر براي بدن هستند. تعداي از محركهاي رحم در هند شناخته شده اند كه اثرات مضر ندارند.. اين فراورده ها براي مدت20 سال نه تنها اثر مضري نداشته است بلكه موثر براي درمان بيماري بوده است.براي اين فراورده اثرات ذيل گزارش شده است

1-    جدا شدن سريع كوتيلودونها              2- خروج جفت              3- كمك به عضلات رحم

2-      بازگشت رحم به وضعيت رحم        5-    خروج توليدات جنيني

استفاده از چنين تركيبي در گاوهاي شيري در كشور انگلستانموفقيت آميزبوده استوبسياري از فارمها ار اين فراورده بعد از گوساله زايي استفاده مي كنندو به اين وسيله رحم سزيعا پاك  و آماده مي شود اين تحقيقات نشان داده است كه توليد شير به حد اپتيمال مي رسد.. در واقع اگر رحم زود تميز شود شانس وقوع اندومتريت كاهش يافته و از اين رو  آبستني بعدي افزايش مي يابد.

جدول شماره 4: اجزاع پودر مقوي معده گاو

  در زمان زايش و بعد از آن توليد شير به ميزان بسيار زيادي افزايش مي يابد در اين زمان ظرفيت متابوليكي و دستگاه گوارش مي بايست با اين وضعيت هماهنگ شود ظهور عدم عدم تعادل موجب عملكرد بد دستگاه گوارش گرديده .كاهش فعاليت شكمبه   و بدنبال آن كاهش قند خون و فشار بر فعاليت كبد در نتيجه استونمي يا كتوز مشاهده مي شود..  يك فراورده گياهي  با نام IH-STP موجب  بازگشت شكمبه به وضعيت عادي شده ومتعقب آن بهبود وضعيت متابوليك مي شود..اتركيبات اين فراوره در جدول شماره 4 آمده است.اين فراورده در انگلستا ن  مورد ازمايش قرار گرفته استت. IH-STP موجب بازگشت فعاليت شكمبه و توليد عادي شير  بدنبال كتوز شده است.

آخرين فراورده   مورد بحث در برنامه پرورشي  مطزح است فراوردهاي  است كه موجب افزايش شير مي گردد.از طريق اثر بر فاكتور هي  زير  عمل مي كند

1-    كاهش تكامل بافت پستاني

2-    كاهش ورود خون به بافت پستاني

3-    كاهش ورود مواد مغذي به بافت پستاني

4-    عفونتهاي پستاني

بافت پستاني يه وسيله ترشح  پرولاكتين از غدد هيپوفيز تكامل مي بابد در صورتي كه تكامل بافت پستاني صورت پذيرفته باشدولي خونرساني بافت ناكافي باشد موجب كاهش توانايي سنتز شيرگردد.  توقف ساخت بطور موقت از عدم تعادل درشكمبه ودر نتيجه كاهش توانايي روده ها در جذب مواد از روده ها ناشي شود.تركيبات شير افزا هاي گياهي در جدول شماره 5 آمده است.

جدول شماره5: گياهان شير افزا

در كشور هند مصرف داروهاي شير افزا در سه هفته اول شير دهي  موجب افزايش شير در تمام طول دوران شير دهي شده است .تجربيات اوليه در انگلستان اميدوار كننده بود .ديگر موارد استفاده اين دارو در باز گرداندن توليد شير به وضعيت عادي در  موارد  ورم پستان ميباشد .نتايج يك مطالعه نشان داد كه استفاده از داروهاي شير افزا موجب بازگشت توليد شير به وضهيت عادي در حيوانات دچار  ورم پستان شد.

جدول شماره 6: نتيجه ورم پستان در گاوميش

همانگونه كه در جدول شماره 6 آمده است در گروه 1 بدليل استفاده از داروي شير افزا ميزان توليد شير به شرايط قبل از بيماري نزديكتر است نسبت به گروه مقايل.نتايج مشابهي از اين تحقيق در كشور انگلستان بدست آمده است.

3- نتيجه گيري

اين مقاله بطور خلاصه توانايي چهار فرآورده گياهي را در جهار صورت زير شرح داد.

1-    درگوساله زايي- تميز كردن سزيع رحم

2-    در 40 روز اول پس از زايش-  القاي فحلي

3-    در 21 روز اول شير دهي – به تعادل رساندن توليد شير

4-    بازگرداندن سريع عملكرد شكمبه

چهار فراورده  مورد بحث  كاملاً گياهي بوده با دو ويژگي تاثير خوب و بي ضرر بوده و يك مكانيسم دقيق كنترل كيفي براي تضمين و مراقبت دائم  آنها لازم است. اين فرآورده ها .به  آساني قابل دسترس هستند.و استفاده از اين فرآورده ها بسياري از مشكلاتي را كه دا مداريهاي مدرن امروزي با آن درگير هستند را حل مي كند.

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه  (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۱۰  کیلو بايت

 كاربرد گياه درماني در گاوداريهاي شيري

تاريخچه بیماری:

تب هموراژيك – كنگو كريمه يك تب خونريزي دهنده ويروسي است كه اولين باربصورت حاد در طي سالهاي 1944- 1945 باعث ابتلاي بيش از 200نفر درمنطقه كريمه واقع در اوکراین ( اتحاد جماهيرشوروي سابق) شده است .

عامل بيماري بعدها در سال 1956 بهمراه علائم مشابه در كنگو ( زئيرZair ) واقع در قاره آفريقا شناسائي شد.

بهمين خاطر نام اين بيماري تركيبي از هر دو محل كريمه و كنگو انتخاب گرديد. نام ديگر بيماري نيز تب خونريزي دهنده آسياي مركزي Central Asian hemorrhagic fever مي‏باشد.

امروزه در بيشتر كشورها بخصوص كشورهاي همسايه ايران ، ويروس اين بيماري ويا آنتي‏بادي مربوط به آن جداشده، از جمله در كشور عراق، پاكستان، تركيه، افغانستان، دوبي، كشورهاي عربي، قزاقستان، ازبكستان گزارشاتي در اين رابطه وجود دارد.

در ايران براي اولين بار در يك مطالعه روي كنه‏هاي جدا شده از دامها در سال 1978 ( كنه هاي Ixodidea وargasidae) در خراسان مشخص شد كه اين كنه‏ ها آلوده به ويروس عامل CCHF مي‏باشند. منشاء آن در آن زمان ورود دام ها ی آلوده از مناطق مرزی شرق کشور اعلام شد

در طي چند سال اخير بيش از صد مورد انساني مظنون به بيماري و 45 مورد تاييد و 15 مورد فوت در استانهاي خوزستان، بوشهر، چهار محال و بختياري، سيستان و بلوچستان، آذربايجان غربي، يزد، كرمان، تهران، اصفهان و فارس گزارش شده اند. خوشبختانه اين بيماري در انسان كمتر يا بندرت اتفاق ميافتد اگرچه ميزان شيوع درحيوانات بيشتر ميباشد.

در سال 1994 در امارات عربي مشخص شدكه كارگران كشتارگاه دراثر تماس با لاشه دامهاي بومي به بيماري مبتلا گشته‏اند. در آزمايش سرولوژيكي بوسيله ELISA اين دامها داراي آنتي‏بادي برعليه ويروس CCHF بوده اند. همچنين طي آزمايش Antingen. Capture ELISA كنه‏هاي جمع‏آوري شده از روي اين دامها نيز داراي آنتي ژن ويروس CCHF بودند.
در سال 1996 در آفريقاي جنوبي 15 نفر در اثر تماس با شترمرغ درمزرعه پرورش شترمرغ مبتلا شدند شترمرغ مانند ديگر پرندگان بعنوان مخزن بيماري بحساب مي‏آيد و از مقاومت نسبي طبيعي نسبت به CCHF برخوردار مي‏باشد.
در سال 1998 دو گزارش از بيماري وجود دارد يكي در پاكستان كه 4 نفر مبتلا شده كه دو نفر از مبتلايان در اثر اين بيماري تلف شدند ودر افغانستان نيز 19 نفر مبتلا شده و12 نفر از مبتلايان مردند.

بسته به موقعيت جغرافياي محل و اندميك بودن، اين بيماري در منطقه با حدت هاي متفاوتي ايجاد ميشود مثلا در آسيا بيماري حدت بيشتري دارد و همراه با تلفات مي‏باشد ولي در آفريقا كمتر تلفات گزارش شده است و حداكثر علائم خونريز ي Phenomena Hemorrhagic ويا حالتهاي خفيف Mild و يا مخفي Inapparent ديده مي‏شود.

مشخصات عامل بيماري:

عامل بيماري ويروسي از خانواده Bunyaviridae و جنس Nairovirus مي‏باشد. اين ويروس داراي پوشش پروتئيني ( Envelop) است و قطر ساختمان ويروس nm100 – 85 مي باشد واز گروه RNA هاي يك رشته‏اي مي‏باشد.

(Enveloped Virion 85-100nm – Single Strand – negative Sense RNA)

مقاومت ويروس در برابر حرارت كم است ودردماي c ˚56 بمدت 30 دقيقه از بين مي رود بنابر اين پختن گوشت و يا پاستوريزه كردن شير باعث از بين رفتن ويروس ميگردد، ضمنا ويروس مي‏تواند در خون بمدت ده روز در دماي c40 مقاومت كند. ويروس در محيط اسيدي مثلا اسيد استيك 2% ( ويا محيط اسيدي ايجاد شده پس از جمود نعشي ) از بين مي رود و همچنين در برابر هيپوكلريت سديم يك درصد (Hypochlorite) و محلول 2% Glutaraldehyde و يا ضدعفوني كننده‏هاي فنوليك Phenolic 5 تا 3 درصد، حساس مي‏باشد. صابون و مايعات يا مواد شستشو دهنده با اينكه ويروس از بين نمي برند ولي تا حدي ويروس را غير فعال مي‏كنند.

راه انتقال بيماري:

انتقال از طريق گزش كنه يكي از راههاي مهم ابتلاء بحساب مي‏ايد. كنه‏ها بخصوص اعضاي خانواده Hyalomma (گونه ‏هاي مختلف Hyalomm SPP.) از طريق تخمدان آلوده در تمام مراحل رشد آلوده شده و عفونت ‏زا مي‏باشند. كنه بالغ از طريق تخمدان Transovarial ويروس را به نوزادان خود انتقال مي‏دهد. در فصل فعاليت كنه، اوايل بهار تا پائيز، احتمال آلودگي زيادتر مي‏باشد.

كنه‏ها از طريق گزش حيوانات مختلف از جمله گاو، گوسفند و بز (حيوانات اهلي)، پرندگان بخصوص شترمرغ- در مزارع پرورش شترمرغ حاوي ميزان زيادي كنه مي‏باشد-، جوندگان (حتي جوجه ‏تيغي) و… را مبتلا مي سازند.

غير از كنه‏، اغلب حشرات نيز با تغذيه ازخون دام‏هاي مبتلا ، مي‏توانند بيماري را به ساير حيوانات و يا انسان انتقال دهند. پرندگاني كه حاوي كنه باشند بخصوص پرندگاني كه بطور فصلي كوچ مي‏كنند مي‏توانند در صورت آلودگي بيماري را به نقاط مختلف پراكنده كنند، ضمنا دام دراثر تماس با خون يا ترشحات مبتلايان آلوده مي‏شود.

انسان نيز در اثر تماس مستقيم ( پوششهاي مخاطي) با خون و ترشحات يا بافتهاي آلوده دام (بخصوص افرادي كه درصنعت دام نقش دارند از جمله دامپزشكان، دامپروران، كاركنان كشتارگاه) و يا كاركنان بيمارستان مثل پزشكان، پرستاران، بهياران، و…. در اثر تماس با افراد بيمار و يا وسايل آلوده آنها به بيماري مبتلا مي‏شود. ضمنا از طريق تنفس در تماس با دامهاي آلوده نيز امكان ابتلا وجود دارد.

علائم بيماري:

پس از دوره كمون 3 تا 12 روزه عفونت خوني ويروس Viremia ايجاد مي‏شود دامها بندرت علائم كلينيكي نشان ميدهند و در اثر عفونت خوني ويروسي تب بمدت يك هفته در دام دوام مي‏يابد و گهگاهي در حالت حاد خونريزي در مخاطات و يا پرخوني ديده مي‏شود و پس از يك هفته دام بعنوان ناقل بيماري ويروس را از خود دفع مي‏‏كند.
اين بيماري درانسان به صورتهاي حاد، تحت حاد و خفيف يا فرم مخفي گزارش شده است در فرم حاد پس از عفونت خوني ويروس علائم تب و سردرد، درد عضلاني، لرز،گلودرد، دردشكم، تهوع و استفراغ، اسهال، پرخوني ملتحمه چشم و حساسيت به نور ديده مي‏شود و بين روزهاي سوم تا ششم از شروع علائم، دانه‏هاي قرمز جوش مانندي (Petechi) درسطح بدن بخصوص روي سينه و دست و پا و مخاطات بدن (دهان و واژن) ايجاد مي‏شود. در فرم شديد در اثر شدت بيماري لكه‏هاي خونريزي در زير پوست مشاهده مي‏شود كه بهمراه خون دماغ، استفراغ خوني، ملنا (مدفوع خوني در اثر خونريزي در دستگاه گوارش) و خونريزي رحمي مي‏باشد.

مرگ ممكن است در اثر تداوم اسهال و در نتيجه از دست رفتن مايعات بدن ، خونريزي مغزي و يا ادم ريوي و نارسائي ريوي اتفاق افتد و ميزان مرگ ومير 15-70% گزارش شده است. بيماراني كه بدن آنها در برابر بيماري مقاومت كند از روز دهم به بعد همراه با محو شدن لكه‏هاي خونريزي بهبودي مي‏يابند ولي دوره نقاهت ممكن است تا ماهها به طول انجامد كه بهمراه عوارضي مثل اختلال در CNS مانند مننژيت، رعشه و غش، كما و نهايتا خونريزي مغزي، سقط جنين، ريزش مو، تورم مفاصل و اعصاب، زردي در اثر تورم كبد، اختلال در بينايي و شنوائي، لخته گسترده داخل رگي(DIC) Disseminated intravascular coagulation (بهمراه ضايعات كليوي، قلبي و مغزي) ميباشد.
روش تشخيص:

درهفته اول بيماري و درمرحله تب ميتوان با نمونه‏گيري از خون ويروس را جدا كرد همچنين مي‏توان ويروس را از نمونه‏هاي بافتي مثل بافت كبد، طحال، كليه، غدد لنفاوي جدا كرد.

ويروس را مي توان در كشت سلولي تهيه شده از بافت كليه ميمون كشت داد و يا توسط آزمايش PCR (Polymerase Chain reaction) اثر ويروس را در نسخه برداري معكوس Reverse Transcriptase مشاهده كرد.

بوسيله آزمايشهاي سرمي نيز ميتوان به جستجوي آنتي‏بادي پرداخت از جمله مي توان از آزمايشهائي نظيرE LISA ، IFA (Immunofluerescense Antibody) ، خنثي سازي ,Neutralizing ab CFT Compliment fixation test)- ثبوت عناصر مكمل-) استفاده كرد. معمولا پس از شش روز IgM قابل اندازه گيري ميباشد و تا چهار ماه در خون باقي ميماند ولي IgG را تا پنج سال ميتوان در خون بررسي كرد اما در حالتهاي فوق حاد و مرگ آور در ابتداي بيماري معمولا هيچگونه آنتي بادي در خون (قبل از شش روز) قابل اندازه گيري نمي باشد بنابراين تشخيص بر پايه جداسازي ويروس از خون وبافت ها بروش كشت سلولي ويا تشخيص آنتي ژن ويروس بروشهاي IFA, EIA و
PCR ( polymerase chain reaction) ميباشد.

همچنين با اندازه‏گيري SGOT و SGPT مي‏توان به عفونت ويروس در كبدViral Hepatitis پي برد معمولا در مبتلايان SGOT بالاتر ازSGPT مي‏باشد.

درمان و پيشگيري:

در درمان بيماران غير از مصرف داروي Ribavirin كه براي درمان تب‏هاي هموراژيك باسندرم كليوي مؤثر مي‏باشد مي‏توان از تزريق خون، يا مايعات جايگزين آن جهت كنترل حجم خون و تزريق ويتامينها و … استفاده كرد.
Ribavirin را مي‏توان بصورت خوراكي و يا تزريقي مصرف نمود. حتي در افراد در معرض خطر توصيه شده كه در جهت پيشگيري Prophylaxy بصورت رژيم پيشگيري كننده بميزان 500 ميليگرم هر شش ساعت يكبار بمدت هفت روز خوراكي مصرف شود.

استفاده از پلاسماي ايمن Immune Plasma كه تيتر بالايي از آنتي‏بادي خنثي كننده Neutralizing Ab دارا باشد توصيه شده است.

جهت پيشگيري يك واكسن تهيه شده ولي هنوز بطور گسترده براي انسان بكار نرفته است. بهترين راه پيشگيري محافظت در برابر گزش كنه مي‏باشد. بخصوص افرادي كه در صنعت دام نقش دارند بايد اقداماتي جهت محافظت خود بخصوص در فصل بهار تا پائيز كه فصل فعاليت كنه‏ها مي‏باشد داشته باشند. توصيه شده كه دامها را موقعي به كشتارگاه بفرستند كه حداقل 14روز قبل با كنه تماس نداشته و هيچگونه تب و علائمي دال بر اين بيماري نداشته باشند. بنابراين بايد دامهاي پرواري را مرتب تحت نظر قرار داد و در طي دورة پرواري چندين نوبت سم‏پاشي يا از حمام ضد كنه استفاده كرد.

كسانيكه در صنعت دام نقش دارند (كاركنان كشتارگاه، دامپروران، دامپزشكان و …) بايد بوسيله پوشيدن دستكش و ساير لباسهاي محافظت كننده خود را محافظت نمايند و هر روز لباس و وسائل را تا حد امكان سم‏پاشي و ضدعفوني كنند.

وقتي بيمار مبتلا به اين بيماري در بيمارستان بستري شود خطر انتقال عفونت در داخل بيمارستان وجود دارد بايد اقدامات كافي جهت جلوگيري از آلودگي از جمله ايزوله كردن و قرنطينة شخص بيمار، ضدعفوني وسائل در دماي C 60 بمدت يك ساعت و يا استفاده از مواد ضدعفوني كننده جهت وسائل و اشياء كه حساس به حرارت مي‏باشند (از جمله ضدعفوني كردن توسط اتيلن اكسيد)، پوشيدن دستكش ضخيم يا دولا، كلاه، عينك و غيره…
چون كنترل و جداسازي دامهاي مشكوك به آلودگي (حاوي تعدادي كنه و داراي تب يا علائم ديگر) میسر نمیباشد و یا نگهداري و قرنطينه مقدور نیست ، توصيه مي‏شود پس از اقدامات بهداشتي ضمن كشتار دام،لاشه را مستقيما به بازار عرضه ننمایند، بلكه با نگهداری حداقل 12 ساعت در یخچال یا سردخانه (دمای 4 تا 8 درجه سانتیگراد) و پس از طی مراحل جمود نعشي مورد مصرف قرار دهند. بايد توجه كرد كه امعا، و احشائ دام ( شكمبه, روده و معده, كبد ) ومغز بعلت تاخیر در ايجاد جمود نعشي بايد طبق ضوابط بهداشتي (نگهداری بیشتر از 24 ساعت در سردخانه) مصرف گردند

هشدار بهداشتي : از خريد گوشتهاي بازرسي نشده بدون مهر دامپزشكي ( كشتار غير مجاز ) خودداري كنيد

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه  (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۱۵  کیلو بايت

تب هموراژيك

مقدمه و معرفي طرح :

مدت ها است كه تاثير فصل بر جنبه هاي مختلف عملكرد گاو شيري مشخص شده است؛ و با توجه به اينكه بيشترين تراكم جمعيت جهان و دامهاي اهلي در مناطقي است كه عوامل استرس زاي فصلي به ميزان زيادي توان توليدي آنها را تحت تاثير قرار ميدهد، اهميت اين موضوع بايد مد نظر قرار داده شود، كه نه تنها از راه افت توليد وافت كيفيت شير بر درآمد توليد كننده اثر منفي ميگذارد بلكه سبب بروز مشكلاتي در سلامتي حيوان از جمله لنگش مي شود. در مطالعه اي در آمريكا زيان اقتصادي ناشي از استرس گرمايي در صنعت گاو شيري ساليانه 900 ميليون دلار تخمين زده شده است .

چهار فاكتور موثر بر روي دماي محيط شامل دماي محيط، رطوبت، جريان حركت هوا وتشعشعات خورشيدي مي باشد، بر اين اساس برآورد ميزان تاثير شرايط محيطي بر عملكرد دام از طريق شاخص دمايي – رطوبتي (THI ) سنجيده مي شود. كه بر اساس اين شاخص زمانيكه از 70 تجاوز كند استرس گرمايي براي دام شروع مي شود و بيشتر از 90 باعث علامت هاي شديدي از استرس گرمايي ميشود.

در گاو منطقه ايده آل حرارتي از 25-13 درجه سانتيگراد مي باشد. در اين محدوده دمايي حيوان در يك ارامش بهينه اي بوده و دماي بدنش بين 1/39-4/38 درجه سانتيگراد مي باشد. زماني كه دما از 27 درجه تجاوز كند حتي با رطوبت پايين اين دما از منطقه ايده آل حرارتي براي گاوهاي پر توليد فراتر است.

گاوهاي شيري در پاسخ به استرس گرمايي چند رفتار مشخص از خود نشان مي دهند كه شامل كاهش غذاي دريافتي، افزايش مصرف آب، تغيير ميزان متابوليك، افزايش تعداد تنفس، تغيير غلظت هرمونها در خون و در نهايت افزايش دماي بدن است. كه به دنبال اين گرماي شديد حاصلي جز يك تنفس سطحي با دفعات زياد نخواهد بود كه منجر به تنفس آلكالوئيدي ميشود و براي جبران شروع به افزايش برون ده بيكربنات از طريق ادرار ميكند. در نتيجه بيكربنات بزاق كه منبعي براي بافرينگ شكمبه است كاهش پيدا ميكند. در اين زمان با كاهش بزاق از طريق ريزش آب از دهان و كاهش ماده خشك مصرفي با كاهش مصرف علوفه جيره و افزايش مصرف كربوهيدرات قابل تخمير و به همراه كاهش عمل نشخوار به دليل عدم تحريك فيزيكي ذرات غذايي همگي در پايان منجر به كاهش PH شكمبه شده كه يك حالت اسيدوز تحت حاد و ملايم ايجاد ميكند و PH شكمبه به زير 6 مي رسد. كه اين باعث مرگ باكتري هضم كننده فيبر و پروتوزواها ميشود و باكتري هاي توليد كننده لاكتات افزايش پيدا ميكند. در اثر مرگ اين باكتريهاي گرم منفي اندوتوكسين آزاد ميشود و ميزان هيستامين خون افزايش مي يابد. اين مواد خاصيت تغيير در قطر عروق دارند. كه همراه با جريان خون به سم و كوريوم رفته و باعث ايجاد نقصان در تامين خون سم شده و در نهايت باعث ايجاد خونريزي و نكروز بافت كوريوم سم و لنگش ميشود.البته ميكانيسم دقيق آن مشخص نمي باشد ولي يك افزايش وقوع لنگش به دنبال اسيدوز تحت حاد در گله به اثبات رسيده است.

از طرف ديگر هواي گرم باعث تغيير در رفتارهاي خوابيدن و ايستادن حيوان ميشود به شكلي كه مدت زماني را كه صرف دراز كشيدن در بهاربند ميكند، كاهش پيدا كرده و زمان بيشتري صرف ايستادن بر روي كف بتوني بهاربند ميكند و اين سبب افزايش لنگش ميگردد. اهميت راحتي گاو در پيشگير از زخم هاي بافت شاخي سم و فضاي بين انگشتي اهميت زيادي دارد.

در اين ميان سيستم هاي خنك كننده و مديريت آنها در كاهش استرس گرمايي و خسارت حاصل از آن امر مهمي است. دور كردن گرما از اطراف حيوان به روشهاي انتقال دما، هدايت گرمايي، پرتو افكني و تبخير بايد مد نظر باشد.استفاده از هر گونه سيستم خنك كننده از جمله سايه بان به عنوان ساده ترين انها براي جلوگيري از برخورد مستقيم نور خورشيد بر بدن حيوان،پنكه براي جابه جاي هواي گرم از اطراف بدن حيوان،مرطوب كننده هاي سطح بدن گاو،مه پاش ها وغيره...هر يك براي كاهش اثرات منفي استرس گرماي موثر بوده.

پيشينه تحقيق و بررسي منابع:

Randy Shaver در يك بررسي نقش مديريت و بهينه ساختن راحتي گاوها را در كاهش استرس گرمايي، يك مولفه مهم در پيشگيري از لنگش دانسته است. او كاهش مدت زماني كه گاو در زمان استرس گرمايي براي استراحت در بهاربندها ميگذراند را  خطري براي افزايش Laminitis ميداند.

N. B.Cook در مطالعه اي به افزايش درمان كلينيكي لنگش به دنبال استرس گرمايي تابستان اشاره ميكند. او نقش استرس هاي محيطي مثل آغل هايي با راحتي كم، گرماي شديد و اسيدوز تحت حاد را به عنوان پتانسيلي براي  Laminitis ميداند.

Wrightوهمكاران تغييرات تغذيه ي ايجادي به دنبال استرس گرمايي در فصل تابستان را بيان ميكنند كه شامل كاهش ماده خشك دريافتي و الگوهاي انتخاب غذا توسط حيوان است و به دنبال اين شكل تغذيه وقوع اسيدوز تحت حاد شكمبه امكان پذير خواهد بود كه اين باعث بروز لنگش در پاييز بعد از يك تابستان گرم ميشود.

 N. B.Cookو همكارانش در مطالعه اي ديگر به افزايش زمان ايستادن دام از 6/2 ساعت به 8/4 ساعت در روز از فصول سرد به گرم و كاهش زمان دراز كشيدن دام از 9/10 ساعت به 9/7 ساعت درروز از فصول سرد به گرم رسيده اند. كه اين تغييرات رفتار يك اثر منفي روي افزايش اسكور حركتي درتابستان ايجاد كرده است.

Armentao & Leonard در يك بررسي به تغيير رفتار خوراك حيوان در زمان استرس گرمايي پرداخته اند كه حيوان در اين تغيير خوراك از علوفه به كنسانتره روي آورده و باعث افزايش خطر اسيدوز تحت حاد شكمبه شده است.  Randy Shaverدر مطالعه اي PH شكمبه پايين تري در مناطق گرم (85 درجه سانتيگراد و 85 درصد رطوبت) نسبت به مناطق خنك (65 درجه سانتيگراد و 50 درصد رطوبت) را گزارش كرده و علت ان را كاهش فعاليت شكمبه در طول استرس گرمايي ميداند.Enemark  لنگش را يك نتيجه مشخص و مهم از اسيدوز تحت حاد مي داند و يك شيوع بيشتر از 20 درصد لنگش را در گله به عنوان شاخصي براي مشكل اسيدوز تحت حاد شكمبه بيان ميكند.

Bruno و همكاران به عنوان يك راهبرد تغذيه اي براي كاهش استرس گرمايي به اين نتيجه رسيده اند كه استفاده از كشت هاي مخمر به منظور ثابت نگه داشتن PH شكمبه در طول تابستان  باعث كاهش اسكور حركتي ميشود.

Penninton و همكاران استفاده ازسيستم هاي خنك كننده را يك بازگشت خوب از سرمايه مي دانند. ايجاد محلي مناسب به همراه سايه بان و آب مناسب براي در اختيار گذاشتن حيوان در زمان استرس گرمايي نقش عمده اي در كاهش اثرات منفي آن در سلامت حيوان دارد.

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه  (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۱۲  کیلو بايت

تاثيرات استرس گرمايي بر وقوع لنگش

مقدمه:

در يك گاوداري شيري دماي ايده آل كه هيچگونه تأثير منفي بر توليدات دامي ندارد .دماي بين 4تا 24 درجه سانتيگراد كه منطقه آسايش گاو هم ناميده ميشود .دماي بالاتر از 24 سانتيگراد ، گاو از طريق پوست و دستگاه تنفسي با صرف مصرف انرژي مي تواند بدن خود را خنك كند . و دماي كمتر از 5 درجه سانتيگراد را باتوجه با اينكه نژادهاي سنگين به سرما مقاوم شده است تا دماي 15- درجه سانتيگراد را با بستر خشك تحمل خواهد كرد .

دماي بالاتر كه منجر به عرق كردن گاو مي گردد در زمان استرس گرمايي همراه با افزايش رطوبت محيط تنش گرمايي شروع مي شود و دام از آنجا ئيكه نمي تواند گرما را دفع كند . در نتيجه احتياجات نگهداري را افزايش مي دهد.

از علائم استرس گرمايي :

1- افزايش تعداد تنفس در دقيقه به بيش از هفتاد بار در دقيقه خواهد رسيد.
2- افزايش دماي بدن گاو كه منجر به كاهش مصرف خوراك تا بيش از 10 درصد خواهد شد .
3- كاهش افت توليد شير تا سقف 10 درصد مي گردد و مواد غذايي مصرف شده صرف كنترل وحفظ دماي بدن ميشود . و از آنجائيكه گاوهاي پر توليد خوراك بيشتري مصرف ميكند حساسيت بيشتري به تنش گرمايي دارند و در نتيجه با كاهش توليد روبرو مي گردد.
در واحدها يي كه درجه حرارت محيط به بيش از 5/32 درجه سانتيگراد برسدمصرف خوراك تا 20 درصد كاهش داده و توليد شير تا سقف 6 كيلوگرم كاهش مي يابد . چنانچه دماي محيط به بيش از 38 درجه سانتيگراد و رطوبت نسبي محيط به 100 درصد برسد محيط براي دام غير قابل تحمل خواهد بود و گاهاً منجر به تلف شدن دام ميگردد .
در يك واحد گاوداري استرس گرمايي مي تواند روزانه 4 كيلوگرم توليد شير را كاهش داده كه در يك دوره شير دهي معادل با 909 كيلوگرم كاهش توليد را خواهيم داشت . جهت جلوگيري از اين ضرر اقتصادي با خنك سازي محيط مي توان جبران اين خسارت را نمود .
معمولاً استرس گرمايي در گاو هاي آبستن سنگين منجر به كاهش وزن گوساله خواهد شد . و پس از زايش گوساله دچار اختلالات متابوليكي مي گردد . همچنين استرس گرمايي در كاهش رشد فوليكي و بروز علائم فحلي گاو مي گردد .و مي تواند درصد آبستني را كاهش و با عث مرگ زودرس جنين هم بشود .
بر اساس اينكه ميزان تعرق بدن گاو حدود 10 درصد كمتر بدن انسان مي باشد براي خنك سازي محيط از دستگاه هاي تبخيري با جريان هواي مناسب استفاده شود .
زمانيكه استرس گرمايي منجر به كاهش مصرف خوراك تا 15-10 درصد گردد .در نتيجه اسيدهاي چرب فرار توليدي در شكمبه نيز كم مي شود . و توليد تحت تأثير قرار مي گيرد . و همچنين دوره هاي درمان و مراقبت هاي دام بيمار را افزايش مي دهد . مثل سخت زايي در هنگام زايش و بروز بيماري كبد چرب در گاو تازه زا و بيماري ورم پستان و حتي سقط جنين در زمان واكسيناسيون را زياد مي كند .در زمانيكه گاو دچار استرس گرمايي مي گردد در اثر دفع بي كربنات بناچار به بيماري اسيد وز مبتلا مي شود و دامدار در اين حالت مجبور به خنك سازي محيط مصرف خوراك هم به طور ناگهاني افزايش پيدا مي كند اسيدوز عارض ميگردد و در پي آن لنگش گاورا بهمراه دارد . لنگش يا زخم كف سم طي چندين هفته ظاهر مي گردد .دراثر استرس گرمايي كه تعداد تنفس افزايش پيدا مي كند دهان گاو باز بوده و شروع به له له زدن مي نمايد و در اين حالت دي اكسيد كربن زيادي از بدن خارج مي شود كه نهايتاً به الكالوز تنفسي مي شود .

رفتار گاوها در زمان استرس گرمايي

الف- از انجا ئيكه گاو بدنبال سايه بوده كمتر فرصت مصرف خوراك و آب را دارد كه منجر به كاهش توليد مي گردد .
ب- مصرف آب افزايش مي يابد و باعث بالا رفتن هزينه مالي مي شود .
ج- گاو كمتر رغبت به آرايش و آرامش مي كند و معمولاً گاو سر پا مي ايستد و ناراحتي مفاصل را بهمراه دا رد .
د- در اثر بالا رفتن درجه حرارت بدن تعداد تنفس افزايش مي يابد .
ت- بر اساس باز بودن دهان ترشح بزاق دهان افزايش مي يابد .
ر- توليد اسيد چرب آزاد در شكمبه را كاهش مي دهد و به سلامت گاو آسيب مي رساند .
ز- توليد شير را به مقدار قابل توجهي كاهش داده و فاصله زماني رسيدن به پيك توليد را زياد مي كند .

روشهاي كاهش استرس گرمايي :

1- ايجاد سايبان بروي اصطبلها و آخورو آبشخور و باز گذاشتن دور تا دور اصطبلها و ترغيب نمودن دام به مصرف خوراك.
2- ايجاد فضاي كافي بستر و آخورو ابشخور بطوريكه براي هر 20 راس گاو يك آبشخور مناسب با ذخيره 20 ليتر در نظر گرفت .
3- باز گذاشتن انتظار شير دوش و كوتاه نمودن زمان توقف گاو در انتظار و شير دوش و قرار دادن جريان هواي مناسب و خنك بوسيله پنكه و نازلهاي سه پاس با آب خنك.
4- استفاده از پنكه يا كولر در سالن شير دوش و مصرف آب سرد بلافاصله پس از دوشش.
5- ساخت جايگاه مناسب درجهت شمالي، جنوبي بدون ديواربراي برقراريجريان هواو حذف موانع بادگيري .
6- استاندارد نمودن ارتفاع سقف اصطبل با در نظر گرفتن شيب ملايم شيرواني واز استفاده سقف ايرانيت يا الياف پرو پيلن براي استراحت بيشتر گاوها.
به علت پراكندگي گاو در بهارينه جهت خنك نمودن بدن دام در زمان شير دوشي در انتظار دوشش بهترين زمان خنك سازي ميباشد . كه بايد بوسيله هواكشها ،پنكه ومه پاشها مي توان دماي بدن گاو را كاهش داد و در نتيجه منجر به افزايش توليد شير مي گردد.
معمولاً در زمان استرس گرمايي رعايت بهداشت از ضروريات كار گاو داري مي باشد زيرا باعث ناراحتيهاي سم و لنگش دام و خطرمبتلا به بيماري ورم پستان ميگردد . بخاطر تجمع حشرات گاو تحريك شده و نا آرام بوده و بعضاً به خاطر خراشيدگي پوست بدن كيفيت پوست را هم كاهش ميدهد.
در زمان استرس گرمايي بايستي آب خنك و كافي در اختيار دام قرار گيرد تا در اثر تبادل درجه حرارت بدن مصرف خوراك ايده آل شود و در پي آن توليد افزايش يابد.
بر حسب تحقيق درزمان استرس گرمايي هواكشها بايستي به مقدار 297 متر مكعب هوا در دقيقه را بوجود ورند با نصب زاويه 30 درجه به سمت پايين با قطر 90 سانتيمتر براي 40 راس گاو بايد پيش بيني گردد .

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه  (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۰۸  کیلو بايت

اثرات تنش گرمايي درگله هاي گاو شيري

تاريخچه بیماری:
تب هموراژيك – كنگو كريمه يك تب خونريزي دهنده ويروسي است كه اولين باربصورت حاد در طي سالهاي 1944- 1945 باعث ابتلاي بيش از 200نفر درمنطقه كريمه واقع در اوکراین ( اتحاد جماهيرشوروي سابق) شده است . عامل بيماري بعدها در سال 1956 بهمراه علائم مشابه در كنگو ( زئيرZair ) واقع در قاره آفريقا شناسائي شد. بهمين خاطر نام اين بيماري تركيبي از هر دو محل كريمه و كنگو انتخاب گرديد. نام ديگر بيماري نيز تب خونريزي دهنده آسياي مركزي Central Asian hemorrhagic fever مي‏باشد.
امروزه در بيشتر كشورها بخصوص كشورهاي همسايه ايران ، ويروس اين بيماري ويا آنتي‏بادي مربوط به آن جداشده، از جمله در كشور عراق، پاكستان، تركيه، افغانستان، دوبي، كشورهاي عربي، قزاقستان، ازبكستان گزارشاتي در اين رابطه وجود دارد.
در ايران براي اولين بار در يك مطالعه روي كنه‏هاي جدا شده از دامها در سال 1978 ( كنه هاي Ixodidea وargasidae) در خراسان مشخص شد كه اين كنه‏ ها آلوده به ويروس عامل CCHF مي‏باشند. منشاء آن در آن زمان ورود دام ها ی آلوده از مناطق مرزی شرق کشور اعلام شد
در طي چند سال اخير بيش از صد مورد انساني مظنون به بيماري و 45 مورد تاييد و 15 مورد فوت در استانهاي خوزستان، بوشهر، چهار محال و بختياري، سيستان و بلوچستان، آذربايجان غربي، يزد، كرمان، تهران، اصفهان و فارس گزارش شده اند. خوشبختانه اين بيماري در انسان كمتر يا بندرت اتفاق ميافتد اگرچه ميزان شيوع درحيوانات بيشتر ميباشد.
در سال 1994 در امارات عربي مشخص شدكه كارگران كشتارگاه دراثر تماس با لاشه دامهاي بومي به بيماري مبتلا گشته‏اند. در آزمايش سرولوژيكي بوسيله ELISA اين دامها داراي آنتي‏بادي برعليه ويروس CCHF بوده اند. همچنين طي آزمايش Antingen. Capture ELISA كنه‏هاي جمع‏آوري شده از روي اين دامها نيز داراي آنتي ژن ويروس CCHF بودند.
در سال 1996 در آفريقاي جنوبي 15 نفر در اثر تماس با شترمرغ درمزرعه پرورش شترمرغ مبتلا شدند شترمرغ مانند ديگر پرندگان بعنوان مخزن بيماري بحساب مي‏آيد و از مقاومت نسبي طبيعي نسبت به CCHF برخوردار مي‏باشد.
در سال 1998 دو گزارش از بيماري وجود دارد يكي در پاكستان كه 4 نفر مبتلا شده كه دو نفر از مبتلايان در اثر اين بيماري تلف شدند ودر افغانستان نيز 19 نفر مبتلا شده و12 نفر از مبتلايان مردند.
بسته به موقعيت جغرافياي محل و اندميك بودن، اين بيماري در منطقه با حدت هاي متفاوتي ايجاد ميشود مثلا در آسيا بيماري حدت بيشتري دارد و همراه با تلفات مي‏باشد ولي در آفريقا كمتر تلفات گزارش شده است و حداكثر علائم خونريز ي Phenomena Hemorrhagic ويا حالتهاي خفيف Mild و يا مخفي Inapparent ديده مي‏شود.
مشخصات عامل بيماري:
عامل بيماري ويروسي از خانواده Bunyaviridae و جنس Nairovirus مي‏باشد. اين ويروس داراي پوشش پروتئيني ( Envelop) است و قطر ساختمان ويروس nm100 – 85 مي باشد واز گروه RNA هاي يك رشته‏اي مي‏باشد.
(Enveloped Virion 85-100nm – Single Strand – negative Sense RNA)
مقاومت ويروس در برابر حرارت كم است ودردماي c ˚56 بمدت 30 دقيقه از بين مي رود بنابر اين پختن گوشت و يا پاستوريزه كردن شير باعث از بين رفتن ويروس ميگردد، ضمنا ويروس مي‏تواند در خون بمدت ده روز در دماي c40 مقاومت كند. ويروس در محيط اسيدي مثلا اسيد استيك 2% ( ويا محيط اسيدي ايجاد شده پس از جمود نعشي ) از بين مي رود و همچنين در برابر هيپوكلريت سديم يك درصد (Hypochlorite) و محلول 2% Glutaraldehyde و يا ضدعفوني كننده‏هاي فنوليك Phenolic 5 تا 3 درصد، حساس مي‏باشد. صابون و مايعات يا مواد شستشو دهنده با اينكه ويروس از بين نمي برند ولي تا حدي ويروس را غير فعال مي‏كنند.
راه انتقال بيماري:
انتقال از طريق گزش كنه يكي از راههاي مهم ابتلاء بحساب مي‏ايد. كنه‏ها بخصوص اعضاي خانواده Hyalomma (گونه ‏هاي مختلف Hyalomm SPP.) از طريق تخمدان آلوده در تمام مراحل رشد آلوده شده و عفونت ‏زا مي‏باشند. كنه بالغ از طريق تخمدان Transovarial ويروس را به نوزادان خود انتقال مي‏دهد. در فصل فعاليت كنه، اوايل بهار تا پائيز، احتمال آلودگي زيادتر مي‏باشد.
كنه‏ها از طريق گزش حيوانات مختلف از جمله گاو، گوسفند و بز (حيوانات اهلي)، پرندگان بخصوص شترمرغ- در مزارع پرورش شترمرغ حاوي ميزان زيادي كنه مي‏باشد-، جوندگان (حتي جوجه ‏تيغي) و… را مبتلا مي سازند.

غير از كنه‏، اغلب حشرات نيز با تغذيه ازخون دام‏هاي مبتلا ، مي‏توانند بيماري را به ساير حيوانات و يا انسان انتقال دهند. پرندگاني كه حاوي كنه باشند بخصوص پرندگاني كه بطور فصلي كوچ مي‏كنند مي‏توانند در صورت آلودگي بيماري را به نقاط مختلف پراكنده كنند، ضمنا دام دراثر تماس با خون يا ترشحات مبتلايان آلوده مي‏شود.
انسان نيز در اثر تماس مستقيم ( پوششهاي مخاطي) با خون و ترشحات يا بافتهاي آلوده دام (بخصوص افرادي كه درصنعت دام نقش دارند از جمله دامپزشكان، دامپروران، كاركنان كشتارگاه) و يا كاركنان بيمارستان مثل پزشكان، پرستاران، بهياران، و…. در اثر تماس با افراد بيمار و يا وسايل آلوده آنها به بيماري مبتلا مي‏شود. ضمنا از طريق تنفس در تماس با دامهاي آلوده نيز امكان ابتلا وجود دارد.
علائم بيماري:
پس از دوره كمون 3 تا 12 روزه عفونت خوني ويروس Viremia ايجاد مي‏شود دامها بندرت علائم كلينيكي نشان ميدهند و در اثر عفونت خوني ويروسي تب بمدت يك هفته در دام دوام مي‏يابد و گهگاهي در حالت حاد خونريزي در مخاطات و يا پرخوني ديده مي‏شود و پس از يك هفته دام بعنوان ناقل بيماري ويروس را از خود دفع مي‏‏كند.
اين بيماري درانسان به صورتهاي حاد، تحت حاد و خفيف يا فرم مخفي گزارش شده است در فرم حاد پس از عفونت خوني ويروس علائم تب و سردرد، درد عضلاني، لرز،گلودرد، دردشكم، تهوع و استفراغ، اسهال، پرخوني ملتحمه چشم و حساسيت به نور ديده مي‏شود و بين روزهاي سوم تا ششم از شروع علائم، دانه‏هاي قرمز جوش مانندي (Petechi) درسطح بدن بخصوص روي سينه و دست و پا و مخاطات بدن (دهان و واژن) ايجاد مي‏شود. در فرم شديد در اثر شدت بيماري لكه‏هاي خونريزي در زير پوست مشاهده مي‏شود كه بهمراه خون دماغ، استفراغ خوني، ملنا (مدفوع خوني در اثر خونريزي در دستگاه گوارش) و خونريزي رحمي مي‏باشد.
مرگ ممكن است در اثر تداوم اسهال و در نتيجه از دست رفتن مايعات بدن ، خونريزي مغزي و يا ادم ريوي و نارسائي ريوي اتفاق افتد و ميزان مرگ ومير 15-70% گزارش شده است. بيماراني كه بدن آنها در برابر بيماري مقاومت كند از روز دهم به بعد همراه با محو شدن لكه‏هاي خونريزي بهبودي مي‏يابند ولي دوره نقاهت ممكن است تا ماهها به طول انجامد كه بهمراه عوارضي مثل اختلال در CNS مانند مننژيت، رعشه و غش، كما و نهايتا خونريزي مغزي، سقط جنين، ريزش مو، تورم مفاصل و اعصاب، زردي در اثر تورم كبد، اختلال در بينايي و شنوائي، لخته گسترده داخل رگي(DIC) Disseminated intravascular coagulation (بهمراه ضايعات كليوي، قلبي و مغزي) ميباشد.

روش تشخيص:
درهفته اول بيماري و درمرحله تب ميتوان با نمونه‏گيري از خون ويروس را جدا كرد همچنين مي‏توان ويروس را از نمونه‏هاي بافتي مثل بافت كبد، طحال، كليه، غدد لنفاوي جدا كرد.
ويروس را مي توان در كشت سلولي تهيه شده از بافت كليه ميمون كشت داد و يا توسط آزمايش PCR (Polymerase Chain reaction) اثر ويروس را در نسخه برداري معكوس Reverse Transcriptase مشاهده كرد.

بوسيله آزمايشهاي سرمي نيز ميتوان به جستجوي آنتي‏بادي پرداخت از جمله مي توان از آزمايشهائي نظيرE LISA ، IFA (Immunofluerescense Antibody) ، خنثي سازي ,Neutralizing ab CFT Compliment fixation test)- ثبوت عناصر مكمل-) استفاده كرد. معمولا پس از شش روز IgM قابل اندازه گيري ميباشد و تا چهار ماه در خون باقي ميماند ولي IgG را تا پنج سال ميتوان در خون بررسي كرد اما در حالتهاي فوق حاد و مرگ آور در ابتداي بيماري معمولا هيچگونه آنتي بادي در خون (قبل از شش روز) قابل اندازه گيري نمي باشد بنابراين تشخيص بر پايه جداسازي ويروس از خون وبافت ها بروش كشت سلولي ويا تشخيص آنتي ژن ويروس بروشهاي IFA, EIA و
PCR ( polymerase chain reaction) ميباشد.
همچنين با اندازه‏گيري SGOT و SGPT مي‏توان به عفونت ويروس در كبدViral Hepatitis پي برد معمولا در مبتلايان SGOT بالاتر ازSGPT مي‏باشد.
درمان و پيشگيري:
در درمان بيماران غير از مصرف داروي Ribavirin كه براي درمان تب‏هاي هموراژيك باسندرم كليوي مؤثر مي‏باشد مي‏توان از تزريق خون، يا مايعات جايگزين آن جهت كنترل حجم خون و تزريق ويتامينها و … استفاده كرد.
Ribavirin را مي‏توان بصورت خوراكي و يا تزريقي مصرف نمود. حتي در افراد در معرض خطر توصيه شده كه در جهت پيشگيري Prophylaxy بصورت رژيم پيشگيري كننده بميزان 500 ميليگرم هر شش ساعت يكبار بمدت هفت روز خوراكي مصرف شود.
استفاده از پلاسماي ايمن Immune Plasma كه تيتر بالايي از آنتي‏بادي خنثي كننده Neutralizing Ab دارا باشد توصيه شده است.
جهت پيشگيري يك واكسن تهيه شده ولي هنوز بطور گسترده براي انسان بكار نرفته است. بهترين راه پيشگيري محافظت در برابر گزش كنه مي‏باشد. بخصوص افرادي كه در صنعت دام نقش دارند بايد اقداماتي جهت محافظت خود بخصوص در فصل بهار تا پائيز كه فصل فعاليت كنه‏ها مي‏باشد داشته باشند. توصيه شده كه دامها را موقعي به كشتارگاه بفرستند كه حداقل 14روز قبل با كنه تماس نداشته و هيچگونه تب و علائمي دال بر اين بيماري نداشته باشند. بنابراين بايد دامهاي پرواري را مرتب تحت نظر قرار داد و در طي دورة پرواري چندين نوبت سم‏پاشي يا از حمام ضد كنه استفاده كرد.
كسانيكه در صنعت دام نقش دارند (كاركنان كشتارگاه، دامپروران، دامپزشكان و …) بايد بوسيله پوشيدن دستكش و ساير لباسهاي محافظت كننده خود را محافظت نمايند و هر روز لباس و وسائل را تا حد امكان سم‏پاشي و ضدعفوني كنند.
وقتي بيمار مبتلا به اين بيماري در بيمارستان بستري شود خطر انتقال عفونت در داخل بيمارستان وجود دارد بايد اقدامات كافي جهت جلوگيري از آلودگي از جمله ايزوله كردن و قرنطينة شخص بيمار، ضدعفوني وسائل در دماي C 60 بمدت يك ساعت و يا استفاده از مواد ضدعفوني كننده جهت وسائل و اشياء كه حساس به حرارت مي‏باشند (از جمله ضدعفوني كردن توسط اتيلن اكسيد)، پوشيدن دستكش ضخيم يا دولا، كلاه، عينك و غيره…
چون كنترل و جداسازي دامهاي مشكوك به آلودگي (حاوي تعدادي كنه و داراي تب يا علائم ديگر) میسر نمیباشد و یا نگهداري و قرنطينه مقدور نیست ، توصيه مي‏شود پس از اقدامات بهداشتي ضمن كشتار دام،لاشه را مستقيما به بازار عرضه ننمایند، بلكه با نگهداری حداقل 12 ساعت در یخچال یا سردخانه (دمای 4 تا 8 درجه سانتیگراد) و پس از طی مراحل جمود نعشي مورد مصرف قرار دهند. بايد توجه كرد كه امعا، و احشائ دام ( شكمبه, روده و معده, كبد ) ومغز
بعلت تاخیر در ايجاد جمود نعشي بايد طبق ضوابط بهداشتي (نگهداری بیشتر از 24 ساعت در سردخانه) مصرف گردند .
هشدار بهداشتي : از خريد گوشتهاي بازرسي نشده بدون مهر دامپزشكي ( كشتار غير مجاز ) خودداري كنيد

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه  (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۱۳  کیلو بايت

تب هموراژيك (خونریزی دهنده) كنگو – كريمه

مقدمه:

از آنجا که هر ساله در یک گله گاو شیری نزدیک به 25%حذ ف خواهد شد لذا بایستی مدیرگله تدبیر مناسبی جهت جایگزینی آنها بیندیشد.
 دلایل حذف برخی گاوها در گله عبارتند از:
 - تولید کم (که به آن حذف اختیاری می گویند)
 - مشکلات تولید مثل
 - ورم پستا ن
 - صدمه دید ن
 - مرگ
 - فروش و ترکیب نا مناسب بدن
 - کتوز و علل ناشناخته دیگر

به دو طریق می توان گله خود را تکمیل کرد :
 1- پرورش گوساله های حاصل از گاوهای گله خود
 2- خرید گوساله یا تلیسه از دیگر مزارع
 البته خرید گوساله نسبت به خرید تلیسه ارجحیت دارد چرا که :
 - ارزان تر از خرید تلیسه است
 - امکان اشاعه بیماری کمتر است
 - میزان رشد را می توان مهار کرد (تا چاق نشود)
 - سن وفصل جفتگیری قابل کنترل است                                              

تمام تلیسه های جایگزین باید با گاوهای نرهمان نژاد جفتگیری شوند
 گو ساله های تلیسه های جایگزین باید ازلحاظ ژنتیکی نسبت به گوساله های دیگربرتری داشته باشند .                 

دستگاه گوارش گوساله:
 حجم بیشتر معده گوساله تازه متولد شده را شیردان تشکیل می دهد که با افزایش سن میزان شکمبه افزایش می یابد.
 با توجه به اینکه دردستگاه گوارش گوساله جوان هنوز میکروارگانیسمی رشد نیافته لذاویتامینهای گروه Bوپروتئین مرغوب بایستی در اختیار آنها قرارگیرد.
تمام جیره های غذائی گوساله تازه متولد شده تا 10 روزگی باید از شیر باشد چرا که
 آنزیمهای گوارشی برای تجزیه پروتئینهای پیچیده و کربوهیدراتها تا7الی10 روزگی وجود ندارد .
محصولات نهائی تخمیر از جمله ایزوبوتیریک اسید و ایزووالریت اسید محرک اصلی رشد پرزهای شکمبه هستند . 

مدیریت زایمان :
در60 روز قبل از زایمان که به دوره خشک معروف است دو نوع جیره باید تنظیم کرد .که یکی از60روز به زایمان تا40روز به زایمان و دیگری از 20روز به زایش می باشد و جهت تعادل آنیون – کاتیون اجراء می گردد .
 گاو خشک باید یک هفته قبل از زایمان به اتاق زایش انتقال یابد.
ابعاد زایشگاه 16تا25متر مربع مساحت دارد .
به ازاء هر 25 راس یک جایگاه زایش در نظر گرفته می شود.

تقریبا 5%گوساله ها در حین تولد مرده متولد می گردند که با یاری دادن گاو توسط شخص مجرب می توان آنها را نجات داد .
بعد از تولد گوساله و پس از قطع ناف گوساله شروع به تنفس می کند .
بند ناف باید از 5سانتیمتری  بریده شود . برای ضد عفونی کردن بند ناف از الکل یا گیره پلاستیکی مخصوص استفاده می گردد .
گره زدن بند ناف نزدیک سطح بدن منجر به فتق ناف می گردد.
به منظور نابود کردن اجرام بیماریزا استفاده از تنتورید مناسب است .

آغوز         
با توجه به اینکه آغوز حاوی پادتن (ایمنوگلبولینها)می باشد و از آنجا که هیچگونه پادتنی از خون مادراز طریق جفت به جنین وارد نگردیده لذا بلافاصله بعد از تولد بایستی آغوز را به مصرف گوساله رساند.
بین ترکیبات آغوز و شیر معمولی تفاوتهای زیادی وجود دارداما بیشترین تفاوت آنهامربوط به پروتئین است که نزدیک به 6 برابراز شیر بیشتر است .
البته میزان لاکتوز شیر معمولی از آغوز بیشتر است .
بعد از گذشت 24 ساعت از تولد،دستگاه گوارش گوساله قادر به جذب پادتنها نیست که به آن بسته شدن روده می گویند( Gut closure)
 گاوهای مسن (سه دوره شیردهی و بالاتر) نسبت به گاوهای جوان مقدار بیشتری از پادتنها را تولید می کند.

پرورش گوساله ها از تولد تا شیر گیری
تغذیه با خوراکهای مایع :
- شیر کامل غذائی با قابلیت هضم بالا برای گوساله ها می باشد .
- گوساله باید 8 تا 10 درصد وزن بدن خود شیر دریافت کند.
- در نژادهایی مثل جرزی گرنزی که درصد چربی شیر آنها بالاست می توان شیر را با نسبت 3.5به1 با آب گرم رقیق کرد .
- شیر حیوانی که به ورم پستان مبتلاست یا شیری که آنتی بیوتیک دارد را می توان به مصرف گوساله ها رساند.

استفاده از شیر جایگزین ،یک روش اقتصادی است زیرا هزینه آن نصف قیمت شیر کامل است
جایگزین شیر به صورت پودر تولید می شود و450گرم از آن را با 3.1 کیلو گرم آب رقیق می کنند.
جایگزین شیر حاوی 22%پروتئین است. مقدار چربی آن از3تا25%متغیر است .
افزودن املاح معدنی و ویتامینها به آن ضروری است.
خوراندن مقدار کمی آنتی بیوتیک به گوساله شیری سودمند است

پیش شروع کننده ها Prestarter
غذاهای پلت شده خشکی هستند که مانند جایگزین شیر تهیه می شوند
پیش شروع کننده ها گوساله ها را طی 4 روز به خوردن غذای خشک عادت می دهند و موجب آغاز رشد خواهند شد.
زمانیکه مصرف پیش شروع کننده در گوساله به 230گرم در روز رسید ،آنوقت باید از شروع کننده لستفاده کرد.

شروع کننده گوساله Calf starter
گوساله از 4تا6روزگی به استفاده از شروع کننده باید ترغیب گردد.
مصرف شروع کننده باید به 1.8تا2.3 کیلوگرم در روز محدود گردد.
سیلوی ذرت و مرتع را قبل از 4تا6ماهگی نباید به مصرف گوساله رساند.

جایگاه
انواع مختلف جایگاه برای گوساله ها وجود دارد مانند جایگاه انفرادی به ابعاد 1.8*1.2متر
جایگاه مرتفع با کف مشبک Elevated stalls که متحرک است و ابعاد آن 1.22*0.51
می باشد.
جایگاه باید 30 سانتی متر از زمین بلندتر باشد .

شاخ سوزی

 مدیریت شاخ سوزی گوساله ها در 2 تا4 هفتگی انجام می گیرد.

می توان از هیدروکسید پتاس استفاده کرد

برای بریدن شاخ تلیسه ها ر اره می توان بهره جست اما منجر به استرس وصدمه می گردد.

بیماریهای گوساله

 درجه حرارت بحرانی درهفته اول زندگی گوساله می باشد.

تلفات گوساله ها در2تا3هفته اول زندگی زیاد است.

برای کاهش تلفات گوساله ها باید مادران آنها را خوب تغذیه کرد.

مصرف شیر نباید از 10% وزن بدن بالاتر رود .

اضافه کردن آنتی بیوتیک به شیر سودمند می باشد.

از جمله بیماریهای شایع در گوساله ها :

- عفونت خونی حاد گوساله Acute calf septicemia

- اسهال معمولی گوساله  Common calf scours

- ذات الریه Pneumonia  

پرورش گوساله از شیر گیری تا یکسالگی

مراقبت از گوساله ها از زمان شیر گیری تا یک سالگی یکی از کم زحمت ترین کارهای مدیریتی است.

مدت کوتاهی پس از شیرگیری ،گوساله ها را در گروههای 8تا10 راسی قرار می دهند.

لیس زدن سر پستانکها منجر به ورم پستان ورشد نامناسب پستان خواهد شد .

جیره گوساله ها تا4ماگی بید حداقل 16%پروتئین داشته باشد.

در مورد گوساله های 10ماهه و بالا تر می توان از علوفه مرغوب  بهره جست .

مکمل ویتامین و املاح معدنی خصوصا فسفر برای گوساله ها مهم استک

اجرای برنامه واکسیناسیون با مشورت دامپزشک امری ضروری است.

پرورش تلیسه ها از 1 تا2 سالگی

 هدف از پرورش تلیسه داشتن حیوانی با جثه مناسب و بزرگ است بطوریکه بتواند در 15 ماهگی یا کمتر ار آن جفتگیری نماید.

 پرورش تلیسه های مسن تر از یکسال آسان و کم هزینه است.

 2تا3ماه قبل از زایش باید تغذیه کنسانتره آغاز گردد .

تغذیه بیش از حد، تلیسه هایی بوجود می آورد که در هنگام زایمان چاق هستند وشیر کمتری تولید می کنند.

تغذیه کمتر از حد مطلوب نیز باعث کوچکتر شدن جثه ومشکلات سخت زایی می گردد.

امکانات جایگاه تلیسه ها نیاز به دقت بالایی ندارد

به ازاء هر 45 تلیسه یک آبشخور نیاز است.

تولید گوشت سفید Veal calf production 

برخی گوساله های تو دلی (Bob veal calves) جهت گوشت سفید به کشتار می روند.

  بهترین وزن برای فروش گوساله های با گوشت سفید 136 تا 182 کیلوگرم

 می باشد.

  برا 2تا3 هفته اول بایستی هر روز دمای رکتوم گرفته شود واگر از 39 درجه بالاتر رفت بایستی دامپزشک را مطلع کرد.

محیط داخلی گوساله دانی از نظر داشتن درجه حرارت ،رطوبت ومیزان تهویه باید مناسب باشد.

 درجه حرارت باید بین 15.5 تا21 درجه باشد ورطوبت نسبی بیش از 50% نباشد.

تهویه ضعیف برای حفظ هوای تازه با حداقل آمونیاک ضروری است.

 برای کنترل بهتر بیماریها در هر گوساله دانی باید کمتر از 50 گوساله قرار داد.

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه  (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۰۶  کیلو بايت

اصول پرورش گوساله و تلیسه

چكيده : " كتوپروفن كه اخيرا به خدمات درماني دامپزشكي معرفي شده است مشتقي است از اسيد پروپيونيك با خصوصيات قوي يك داروي ضدتورمي غيراستروئيدي و نشان داده شده است كه از شاخص درماني خيلي بالا برخوردار است . از داروي فوق جهت كاهش التهاب و تخفيف بيماري‌هاي آماسي غيرعفوني وابسته به سيستم اسكلتي عضلاني استفاده مي‌شود. مطالعات انجام شده بر روي اسب توانايي كتوپروفن را در تورم ضربه‌اي مفصل، سينوويال‌هاي مفصلي، تورم رباطات ، تورم نسوج نرم و التهابات و ورم بعد از عمل جراحي نشان داده است ، ليكن اطلاعات كمي در ارتباط با مفيد بودن اين داروي ضدتورمي غيراستروئيدي در گاوان شيري وجود دارد. مطالعه حاضر اين هدف را با خود داشته كه تاثير اين دارو را در اسب و گاو كه از لنگش رنج مي‌برند نشان دهد. از سه رخداد گله‌اي لنگش در دو دامپروري در اطراف شهر تهران 7 راس گاو مبتلا به تورم بافت مورق تحت باليني و 18 راس گاو با جراحات مشخصه در ماتيت انگشتي به اين مطالعه اختصاص داده شدند و آزمايش باليني به شيوه چند مكاني صورت گرفت تا عملكرد درماني كتوپروفن در كاهش دود و متعاقبا تخفيف لنگش مشخص شود. در هر گاو كمي ساختن كيفيت لنگش يا شيوه درجه‌بندي حركت و سيستم كدگذاري جراحات پيشنهادي Greenough و Vermunt در سال 1994 امكان‌پذير و عوارض جانبي حاصله از تجويز دارو نيز ثبت گرديد. در گاوان مورد مطالعه تزريق وريدي روزانه كتوپروفن (محلول 100 ميلي‌گرمˆميلي‌ليتر) به مقدار 3 ميلي‌گرم به ازاء هر 100 كيلوگرم وزن بدن و به مدت 5 روز متوالي صورت گرفت . چنين آزمايشي نيز بر روي 9 راس اسب در 5 اسبداري كه از لنگش رنج ميبردند انجام پذيرفت (سه مورد تورم حاد وتر، دو مورد تورم حاد زانو، دو مورد تورم حاد بافت مورق انگشت و دو مورد درد ناحيه پاشنه). در كليه اسبان تزريق وريدي مقدار 2/2 ميلي‌گرم كتوپروفن به ازاء هر كيلوگرم وزن بدن روزانه يك مرتبه و به مدت 5 روز متوالي توصيه گرديد. در اين ارتباط تاثير درماني كتوپروفن به شكل كيفي و به صورت عالي (از بين رفتن كامل درد و برطرف شدن لنگش)، جذب (بهبودي قطعي ولي نه كافي)، ضعيف (عدم بهبودي) ارزيابي و عوارض جانبي نيز مشاهده و ثبت گرديد. براساس نتايج حاصله از اين مطالعه، كتوپروفن نشان داد كه در گاوان مبتلا به تورم بافت مورق تحت باليني از عمل ضدالتهابي قابل توجهي برخوردار بوده به طوري كه كليه علائم بيماري را به طور معني‌داري كاهش مي‌دهد. در گاوان مبتلا به درماتيت انگشتي اگر چه داروي مزبور به تخفيف علائم التهاب كمك مي‌نمايد، ليكن مشخص شد كه براي بهبودي كامل به درمان اضافي موضعي نياز مي‌باشد. برطرف شدن باليني چشمگير درد و بهبودي حالت حركت در 8 راس از اسباني كه كتوپروفن را دريافت داشته‌اند به اين نكته اشاره دارد كه كتوپروفن يك داروي ضدالتهابي غيراستروئيدي قوي بوده كه مي‌توان آن را در برطرف نمودن التهاب تسكين درد در اختلالات التهابي دستگاه اسكلتي عضلاني اسب توصيه نمود. بنابراين چنين نتيجه‌گيري مي‌شود كه از كتوپروفن با داشتن حاشيه امنيت بالا مي‌توان به عنوان يك درمان پشتيبان به ويژه در التهابات عفوني در اسب و گاو بهره جست . "

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه  (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۱۰  کیلو بايت

ارزش باليني اثر درماني كتوبروفن در لنگش گاو و اسب

 مقدمه:

از آنجا که هر ساله در یک گله گاو شیری نزدیک به 25%حذف خواهد شد لذا بایستی مدیرگله تدبیر مناسبی جهت جایگزینی آنها بیندیشد.
 دلایل حذف برخی گاوها در گله عبارتند از:
 - تولید کم (که به آن حذف اختیاری می گویند)
 - مشکلات تولید مثل
 - ورم پستا ن
 - صدمه دید ن
 - مرگ
 - فروش و ترکیب نا مناسب بدن
 - کتوز و علل ناشناخته دیگر

به دو طریق می توان گله خود را تکمیل کرد :
 1- پرورش گوساله های حاصل از گاوهای گله خود
 2- خرید گوساله یا تلیسه از دیگر مزارع
 البته خرید گوساله نسبت به خرید تلیسه ارجحیت دارد چرا که :
 - ارزان تر از خرید تلیسه است
 - امکان اشاعه بیماری کمتر است
 - میزان رشد را می توان مهار کرد (تا چاق نشود)
 - سن وفصل جفتگیری قابل کنترل است
                                              

تمام تلیسه های جایگزین باید با گاوهای نرهمان نژاد جفتگیری شوند
 گو ساله های تلیسه های جایگزین باید ازلحاظ ژنتیکی نسبت به گوساله های دیگربرتری داشته باشند .                 

دستگاه گوارش گوساله:
 حجم بیشتر معده گوساله تازه متولد شده را شیردان تشکیل می دهد که با افزایش سن میزان شکمبه افزایش می یابد.
 با توجه به اینکه دردستگاه گوارش گوساله جوان هنوز میکروارگانیسمی رشد نیافته لذاویتامینهای گروه Bوپروتئین مرغوب بایستی در اختیار آنها قرارگیرد.
تمام جیره های غذائی گوساله تازه متولد شده تا 10 روزگی باید از شیر باشد چرا که
 آنزیمهای گوارشی برای تجزیه پروتئینهای پیچیده و کربوهیدراتها تا7الی10 روزگی وجود ندارد .
محصولات نهائی تخمیر از جمله ایزوبوتیریک اسید و ایزووالریت اسید محرک اصلی رشد پرزهای شکمبه هستند . 

مدیریت زایمان :
در60 روز قبل از زایمان که به دوره خشک معروف است دو نوع جیره باید تنظیم کرد .که یکی از60روز به زایمان تا40روز به زایمان و دیگری از 20روز به زایش می باشد و جهت تعادل آنیون – کاتیون اجراء می گردد .
 گاو خشک باید یک هفته قبل از زایمان به اتاق زایش انتقال یابد.
ابعاد زایشگاه 16تا25متر مربع مساحت دارد .
به ازاء هر 25 راس یک جایگاه زایش در نظر گرفته می شود.

تقریبا 5%گوساله ها در حین تولد مرده متولد می گردند که با یاری دادن گاو توسط شخص مجرب می توان آنها را نجات داد .
بعد از تولد گوساله و پس از قطع ناف گوساله شروع به تنفس می کند .
بند ناف باید از 5سانتیمتری  بریده شود . برای ضد عفونی کردن بند ناف از الکل یا گیره پلاستیکی مخصوص استفاده می گردد .
گره زدن بند ناف نزدیک سطح بدن منجر به فتق ناف می گردد.
به منظور نابود کردن اجرام بیماریزا استفاده از تنتورید مناسب است .

آغوز
با توجه به اینکه آغوز حاوی پادتن (ایمنوگلبولینها)می باشد و از آنجا که هیچگونه پادتنی از خون مادراز طریق جفت به جنین وارد نگردیده لذا بلافاصله بعد از تولد بایستی آغوز را به مصرف گوساله رساند.
بین ترکیبات آغوز و شیر معمولی تفاوتهای زیادی وجود دارداما بیشترین تفاوت آنهامربوط به پروتئین است که نزدیک به 6 برابراز شیر بیشتر است .
البته میزان لاکتوز شیر معمولی از آغوز بیشتر است .
بعد از گذشت 24 ساعت از تولد،دستگاه گوارش گوساله قادر به جذب پادتنها نیست که به آن بسته شدن روده می گویند( Gut closure)
 گاوهای مسن (سه دوره شیردهی و بالاتر) نسبت به گاوهای جوان مقدار بیشتری از پادتنها را تولید می کند.

پرورش گوساله ها از تولد تا شیر گیری
تغذیه با خوراکهای مایع :
- شیر کامل غذائی با قابلیت هضم بالا برای گوساله ها می باشد .
- گوساله باید 8 تا 10 درصد وزن بدن خود شیر دریافت کند.
- در نژادهایی مثل جرزی گرنزی که درصد چربی شیر آنها بالاست می توان شیر را با نسبت 3.5به1 با آب گرم رقیق کرد .
- شیر حیوانی که به ورم پستان مبتلاست یا شیری که آنتی بیوتیک دارد را می توان به مصرف گوساله ها رساند.

استفاده از شیر جایگزین ،یک روش اقتصادی است زیرا هزینه آن نصف قیمت شیر کامل است
جایگزین شیر به صورت پودر تولید می شود و450گرم از آن را با 3.1 کیلو گرم آب رقیق می کنند.
جایگزین شیر حاوی 22%پروتئین است. مقدار چربی آن از3تا25%متغیر است .
افزودن املاح معدنی و ویتامینها به آن ضروری است.
خوراندن مقدار کمی آنتی بیوتیک به گوساله شیری سودمند است

پیش شروع کننده ها Prestarter
غذاهای پلت شده خشکی هستند که مانند جایگزین شیر تهیه می شوند
پیش شروع کننده ها گوساله ها را طی 4 روز به خوردن غذای خشک عادت می دهند و موجب آغاز رشد خواهند شد.
زمانیکه مصرف پیش شروع کننده در گوساله به 230گرم در روز رسید ،آنوقت باید از شروع کننده لستفاده کرد.

شروع کننده گوساله Calf starter
گوساله از 4تا6روزگی به استفاده از شروع کننده باید ترغیب گردد.
مصرف شروع کننده باید به 1.8تا2.3 کیلوگرم در روز محدود گردد.
سیلوی ذرت و مرتع را قبل از 4تا6ماهگی نباید به مصرف گوساله رساند.

جایگاه
انواع مختلف جایگاه برای گوساله ها وجود دارد مانند جایگاه انفرادی به ابعاد 1.8*1.2متر
جایگاه مرتفع با کف مشبک Elevated stalls که متحرک است و ابعاد آن 1.22*0.51
می باشد.
جایگاه باید 30 سانتی متر از زمین بلندتر باشد .

مدیریت شاخ سوزی گوساله ها در 2 تا4 هفتگی انجام می گیرد.

می توان از هیدروکسید پتاس استفاده کرد

برای بریدن شاخ تلیسه ها ر اره می توان بهره جست اما منجر به استرس وصدمه می گردد.

بیماریهای گوساله

 درجه حرارت بحرانی درهفته اول زندگی گوساله می باشد.

تلفات گوساله ها در2تا3هفته اول زندگی زیاد است.

برای کاهش تلفات گوساله ها باید مادران آنها را خوب تغذیه کرد.

مصرف شیر نباید از 10% وزن بدن بالاتر رود .

اضافه کردن آنتی بیوتیک به شیر سودمند می باشد.

از جمله بیماریهای شایع در گوساله ها :

- عفونت خونی حاد گوساله Acute calf septicemia

- اسهال معمولی گوساله  Common calf scours

- ذات الریه Pneumonia  

پرورش گوساله از شیر گیری تا یکسالگی

مراقبت از گوساله ها از زمان شیر گیری تا یک سالگی یکی از کم زحمت ترین کارهای مدیریتی است.

مدت کوتاهی پس از شیرگیری ،گوساله ها را در گروههای 8تا10 راسی قرار می دهند.

لیس زدن سر پستانکها منجر به ورم پستان ورشد نامناسب پستان خواهد شد .

جیره گوساله ها تا4ماگی بید حداقل 16%پروتئین داشته باشد.

در مورد گوساله های 10ماهه و بالا تر می توان از علوفه مرغوب  بهره جست .

مکمل ویتامین و املاح معدنی خصوصا فسفر برای گوساله ها مهم استک

اجرای برنامه واکسیناسیون با مشورت دامپزشک امری ضروری است.

پرورش تلیسه ها از 1 تا2 سالگی

 هدف از پرورش تلیسه داشتن حیوانی با جثه مناسب و بزرگ است بطوریکه بتواند در 15 ماهگی یا کمتر ار آن جفتگیری نماید.

 پرورش تلیسه های مسن تر از یکسال آسان و کم هزینه است.

 2تا3ماه قبل از زایش باید تغذیه کنسانتره آغاز گردد .

تغذیه بیش از حد، تلیسه هایی بوجود می آورد که در هنگام زایمان چاق هستند وشیر کمتری تولید می کنند.

تغذیه کمتر از حد مطلوب نیز باعث کوچکتر شدن جثه ومشکلات سخت زایی می گردد.

امکانات جایگاه تلیسه ها نیاز به دقت بالایی ندارد

به ازاء هر 45 تلیسه یک آبشخور نیاز است.

تولید گوشت سفید Veal calf production 

برخی گوساله های تو دلی (Bob veal calves) جهت گوشت سفید به کشتار می روند.

  بهترین وزن برای فروش گوساله های با گوشت سفید 136 تا 182 کیلوگرم

 می باشد.

  برا 2تا3 هفته اول بایستی هر روز دمای رکتوم گرفته شود واگر از 39 درجه بالاتر رفت بایستی دامپزشک را مطلع کرد.

محیط داخلی گوساله دانی از نظر داشتن درجه حرارت ،رطوبت ومیزان تهویه باید مناسب باشد.

 درجه حرارت باید بین 15.5 تا21 درجه باشد ورطوبت نسبی بیش از 50% نباشد.

تهویه ضعیف برای حفظ هوای تازه با حداقل آمونیاک ضروری است.

 برای کنترل بهتر بیماریها در هر گوساله دانی باید کمتر از 50 گوساله قرار داد.

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه  (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۱۲  کیلو بايت

اصول پرورش گوساله و تلیسه

مقدمه

بروز جمعيتي لنگش در نسبت هاي اپي دميك معضلي است كه پس از ورم پستان و بيماري هاي توليدمثلي مي تواند در رتبه سوم قرار بگيرد و متاسفانه زيان هاي اقتصادي فراواني را بر جامعه دامپروري وارد مي كند كه از آن جمله مي توان كاهش شير ،كاهش پيشرونده وزن بدن ،عدم باروري و در انتها حذف زود رس گاوان مبتلا را نام برد

در بين بيماريهاي مربوط به انگشت در گاو شيري ،درماتيت انگشتي (DIGITAL DERMATITIS) به علت اينكه بروز جمعيتي بالايي دارد و نيز به علت داشتن الگوي اپيدميولوژيكي خاص، سالهاست كه به عنوان يكي از عوامل مهم لنگش در ميان دامپروري هاي كشور مطرح مي باشد

بيماري براي اولين بار در ايران در سال 1979 ميلادي در يكي از دامپروري هاي كوچك در اطراف تهران توسط دكتر ايرج نوروزيان تشخيص داده شد و گزارش گرديد

بيماري

بيماري درماتيت انگشتي را مي توان به عنوان يك بيماري التهابي سطحي مسري كه ناحيه اپيدرم و نهايتا درم پوست بالاي نوار تاج سم و ترجيحا در محاذات فضاي بين انگشتي را در بر مي گيرد ،تعريف نمود . تقسيم بندي جراحات از ديد كلاسيك به دو صورت مي باشد 1- به صورت زخم مدور سطحي واكنش دار 2- جراحت پروليفراتيو زگيل مانند . اما به علت وسيع بودن طيف جراحات و مشاهده آن در اپيدمي هاي گوناگون ،اين بيماري را به نام هاي مختلفي همچون درماتيت انگشتي اولسراتيو(ULCERATIVE DIGITAL DERMATITIS) ،درماتيت انگشتي پاپيلوماتوز (PAPILLOMATOUS DIGITAL DERMATITIS)، زگيل مودار (HAIRY WARTS)، زگيل مودار در ناحيه پاشنه (HAIRY HEEL WARTS)، زگيل پا (FOOT WARTS) ، پاشنه توت فرنگي و بيماري MORTELLARO مي نامند

دو اندام حركتي درگير شده و كمتر چهار اندام حركتي به طور همزمان مبتلا مي شوند در اين ميان نقش اندام هاي خلفي نيز بيشتر مي باشد . جراحات اين بيماري بيشتر در ناحيه پوست كف پايي يا كف دستي و عمدتا در محاذات شيار بين انگشتي ديده مي شود و نواحي همچون ناحيه بافت نرم شاخي پاشنه و ناحيه فضاي بين انگشتي و ساختارهاي پوست و بافت شاخي انگشت سوم در گير مي شوند . در اين بيماري در ابتدا اپيدرماتيت محدودي با حاشيه مشخص و قابل تفكيك از ساير قسمت هاي پوست حادث مي گردد پوست ناحيه به رنگ سرخ كه نشاندهنده يك پرخوني موضعي مي باشد در مي آيد البته در اين مواقع در بعضي از گاوان مبتلا به علت احساس خارش در موضع از حركت باز ايستاده و براي تخفيف در ميزان تحريكات شروع به لرزاندن پاي خود مي كنند به دنبال اين حالت هايپرمي اتفاق افتاده و در ادامه جراحات اوليه كه به صورت زخم باز مدور با سطحي صاف و كناره هاي قابل تفكيك مي باشد ظاهر مي گردد .در بعضي از موارد ضايعات از حالت مدور خارج مي شود و به اشكالي همچون بيضوي و يا uشكل و حتي بدون طرح هندسي خاصي قابل مشاهده مي باشد

در حالت درماتيت انگشتي فعال (kissing lision) جراحت بصورت زوج و در كنار هم با حاشيه قابل تفكيك از يكديگر بروز مي كند رنگ جراحت متغير مي باشد و از حالت خاكستري تا قرمز قابل تغيير است ، سطح آن مرطوب بوده بطوريكه در هنگام لمس محل جراحت علاوه بر درد بسياري كه دام متحمل مي شود در ناحيه خونريزي ايجاد مي گردد در اين حالت نيز حيوان از حركت كردن امتناع كرده و وزن گيري بر روي اندام حركتي ديگر خواهد بود . به دنبال پيشرفت بيماري و تجمع بافت هاي گرانوله منظره جراحت به شكل توت فرنگي در مي آيد كه در اين حالت اپيتليوم كناره زخم بصورت نوار سفيدي قابل مشاهده مي باشد با گذشت زمان اين حالت از جراحت تبديل به شكل پاپيلوماتوز و به دنبال آن تبديل به زگيل گوشتي شده كه سطح برآمده اي دارد بعد از مدتي روي سطح زخم ،نسج شاخي غير طبيعي همراه با ساختار هاي طويل شبيه به مو نمودار مي گردد كه به اين حالت درماتيت انگشتي بالغ يا زگيل مودار پا مي گويند كه باز در اين حالت دام رغبتي براي حركت ندارد و ضعيف و نحيف شده و در انتها زمين گير مي شود البته بايد به اين نكته نيز اشاره نمود كه لنگش شديدي همانند شكل فعال درماتيت انگشتي حادث نمي گردد

به دنبال بروز بيماري در يك دام، بلافاصله بيماري در ميان گاو هاي گله شيوع پيدا مي كند كه ابتلاي آن حتي به 90% هم ميرسد . در تمام سنين امكان ابتلا وجود دارد البته اين احتمال در تليسه هايي كه به اولين دوره شيرواري خود وارد مي شوند بيشتر مي باشد همچنين امكان ابتلا در گله با ورود دام هاي جديد مبتلا بيشترنيز مي شود . شيوع بيماري در فصول بارندگي بخصوص بهار و پاييز بيشتر مي باشد روي اين اصل بستر مرطوب و درجه حرارت نسبتا بالا و استفاده بيش از حد از حمام هاي پيشگيري كنننده نظير حمام عبوري فرمالين يا كات كبود زمينه را براي ايجاد بيماري بيشتر مي نمايد

 ماهيت اصلي بيماري چند عاملي بودن آن است عواملي همچون كاهش مكانيسم دفاعي پوست ميزبان ،رطوبت و درجه حرارت جايگاه و عامل عفوني مثل اجرام اسپيروكت به ويژه اسپيروكت ترپونما كه با حمله به عمق نسج اپيدرم و لايه استراتوم اسپينوزوم شرايط را براي يك درماتيت انگشتي آماده مي كند

 شيوه هاي درماني

شيوه هاي درماني بسياري براي درمان درماتيت انگشتي پيشنهاد شده است كه در زير به چند مورد از آن اشاره مي شود :

1- برداشتن نسج گرانوله به كمك بيستوري تحت بي حسي موضعي و پانسمان موضع با اسپري و بانداژ نمودن موضع

2- استفاده از اسپري سرمازا و به دنبال آن سرما جراحي

3- اسپري كردن موضع با كلرامفنيكل

4- حمام دادن انفرادي با استفاده از تركيبات غير آنتي بيوتيكي مثل محلول فرمالين %5 و كات كبود %3

5- حمام دادن با محلول تركيبات آمونيوم يا حمام دادن با سولفات مس

6- استفاده از حمام اوكسي تتراسايكلين و لينكومايسين ولينكوسپكتين

7- اسپري كردن محلول تتراسايكلين و محلول دوژان سين (tetracycline gentianviatet)
البته هر يك از روش هاي درماني بالا جواب هاي متغيري را داده اند كه اين باعث شده است كه اجماعي براي استفاده از يك روش وجود نداشته باشد با اين وجود بايد جنبه هاي اقتصادي درمان و به كارگيري آسان شيوه هاي پيشنهادي و التيام زخم در زمان كوتاه و عدم بازگشت جراحات را مد نظر داشت و با توجه به اهميت اين موضوعات روش درماني مناسب را انتخاب نمود مطالعات انجام شده بر روي روشهاي درماني ارائه شده نشان دهنده اين موضوع است كه استفاده از اسپري كردن داروهاي آنتي بيوتيكي و غير آنتي بيوتيكي چه بصورت انفرادي و چه بصورت جمعي نسبت به حمام انفرادي يا جمعي ارجح تر بوده است و در اين ميان استفاده از اسپري كردن داروهاي آنتي بيوتيكي همچون لينكو مايسين هيدروكلرايد بخاطر التيام بخشيدن زخم در زمان كوتاه و عدم عود مجدد جراحات داراي اهميت بيشتري مي باشند .
با توجه به نكات گفته شده در مورد درماتيت انگشتي بايد توجه داشت كه با رعايت بهداشت در دامپروري ها ،به حداقل رساندن ميزان رطوبت جايگاه و بستر ،عدم استفاده از ابزار اصلاح سم از يك دامپروري در يك دامپروري ديگر ،ممانعت از ورود گاوهاي مبتلا به گله سالم ،به كارگيري قرنطينه و انجام تمهيدات ضدعفوني مي توان از بروز و شيوع بيماري جلوگيري كرد و التزام به رعايت اين اصول در ميان دامپروران مي تواند از زيان هاي اقتصادي كه درماتيت انگشتي به جامعه دامپروري وارد مي كند جلوگيري كند.

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه  (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۱۱  کیلو بايت

درماتيت انگشتي در گاو هاي شيري

مقدمه:

گوساله هايی كه به سختی متولد می شوند عمدتا طی فرآيند زايش زنده نمی مانند، اين گوساله ها طی هفته های ابتدايی زندگی مشكلات و بيماريهای زيادی را تحمل می كنند. برخی روشها كه به گاو برای تولد گوساله ای سالم و نيز به كاهش استرس و خطر بيماريها كمك ميكنند عبارتند از:

· استفاده از اسپرمهای آسان زا جهت تلقیح تليسه ها

· اجتناب از تغذيه زياد پروتئين در اواخر آبستنی برای جلوگيری از رشد زياد گوساله ها

· اجتناب از استرس يا هيجان گاو هنگام زايمان

· جدا سازی گوساله از مادر بلافاصله پس از تولد

دامداران درباره اين موضوع كه تا چه زمان ، بايستی گوساله پس از تولد نزد مادرش بماند اختلاف نظر دارند. ما نمی توانيم اطمینان داشته باشیم وقتی گوساله با مادر است آغوز کافی دریافت می کند. همچنین ما می دانیم گوساله ها هنگامی كه توسط مادرشان پرستاری می شوند اولين برخورد را با ارگانيسمهای متعددی كه پتانسيل توليد بيماری را دارند خواهند داشت. كه در كود دامی، روی پستان و بخش تحتانی بدن دام يافت می شوند. بعلاوه اينكه گاوهايی كه با disease’John ، Coccidia ، Cryptosporidia ، آلوده می باشند منتشر كننده این ارگانيسمها در مدفوع شان هستند و تماس گوساله در روزهای ابتدايی زندگی با اين ارگانيسمها سبب انتشار آنها به بدن گوساله خواهد شد.

آغـوز و مديريت آن

آغوز اولين محصول خروجی از غدد پستانی گاواست که طی روزهای انتهایی آبستنی شكل می گيرد. گوساله ای كه آغوز نخورد محکوم به مرگ است . اقدامات مديريتی وجود دارند كه با بكاربردن آنها می توانيم ایمنی گوساله را از طريق آغوز تامين نماييم :

· تغذيه دو ليتر آغوز بلافاصله پس از تولد و دو ليتر ديگر ظرف دوازده ساعت اوليه .

· اگر گوساله اين حجم از آغوز را بصورت اختياری مصرف نكرد بالاجبار بايستی با لوله مری به او خورانده شود .

· تغذيه آغوز با كيفيت ٬ آغوزی كه از گاوهاي مسن تهيه شده حاوی حداقل 5 ميلی گرم ايمنوگلبولين درهر ميلی ليتر آغوز است . كيفيت آغوز را می توان با کلوسترومتر ارزیابی کرد .

زمان تغذيه، كيفيت آغوز و حجم آن ٬ سه فاكتور كليدی موثر برنتيجه مديريت آغوز می باشند. ممكن است حجم زيادی از يك آغوز با كيفيت پایین ٬ مصونيتی برابر با حجم كمی از يك آغوز با كيفيت بالا ايجاد نمايد . آغوز را می توان با سرد كردن برای مدتی نگهداری كرد. همچنين می توان با تخمير آغوز آنرا برای مدتی نگهداری نمود بدون اينكه اتلافی در فعاليت ايمنوگلبولينی ایجاد شود. با انجماد آغوز می توان آنرا بيش از شش ماه نگهداری كرد اين آغوز می تواند ايمنی كافی را تامين نمايد بشرطی كه بگونه ای صحيح از حالت انجماد خارج شود. آغوز منجمد بايستی با آب ولرم (نه آب داغ) مايع شود و جهت مصرف بايد تا دمای بدن برسد. از مايكروويو جهت مايع نمودن آغوز منجمد استفاده نشود.

استفاده از Serum refractometer راهی ارزان و ساده جهت كنترل مديريت آغوز می باشد. گوساله هايی كه ايمنوگلبولين كافی دريافت كرده اند نسبت به گوساله هايی كه مقادير كمی آغوز يا آغوز با کیفیت پايين دريافت كرده اند، سطوح بالاتری از پروتین خون را نشان می دهند.

قطع شاخ ( Dehorning ) :

راههای مختلفی جهت شاخ سوزی گوساله ها وجود دارد و شايد دراين بين سوزاندن شاخ بيشترين استفاده را داشته باشد. معمولا اين روش هنگامی كه گوساله ها چندماه سن دارند بكار برده می شوند اين روش بدليل زخمهایی که ایجاد میکند سبب تاخيرموقت دررشد می شود. بااستفاده ازپمادهای شاخ سوز می توان ازايجاد چنين زخمهایی جلوگيری كرد. كسانی كه به درستی از اين پمادهااستفاده كرده اند به كاربردآسان آن پی برده اند. كسانی هم كه اين پمادها را به نحونادرستی استفاده كرده اند استفاده از آنرا مناسب نمی دانند. يك راه درست و يك راه نادرست جهت استفاده ازاين محصول وجود دارد. شرح ذيل برخی پيشنهادات جهت موفقيت دراستفاده ازاين پمادها

می باشد:

· از پمادهای شاخ سوز فقط برای گوساله های كمتر از دو روز سن استفاده شود. اگر گوساله بيشتر از اين سن داشته باشد چون قدرت تحرک زیادی دارد می تواند پماد را به جاهای دیگر بمالد. که نتيجه آن، شاخ سوزی ناقص يا مالیده شدن پماد به روی بخشهای ديگر بدن است.

· اگر گوساله ها طی يكی دو روز آتی در زير باران يا برف خواهند بود بهتر است ازپماد استفاده نشود.

· اين روش فقط برای دامهايی استفاده شود كه بصورت انفرادی در باکس نگهداری می شوند.

· اغلب شناسايی محل دقيق محل شاخ بدون كوتاه نمودن موهای آن ناحيه در گوساله های با این سن مشكل است. با يك قيچی ابتدا موهای اطراف محل شاخ را كوتاه كنيد.

· پماد را در حد يك لايه نازك وبه قطر دو سانتی متر روی جوانه شاخ قرار دهيد. بكار بردن بيش از حد اين پمادها اغلب سبب كاهش رغبت به استفاده از اين محصولات می گردد.

تغذيه با شير يا جايگزين شونده شير؟

چندین فاكتوردر تغذیه گوساله بایستی مدنظر باشد:

· نوع محصولي كه تغذيه می شود(شير يا جايگزين شير).

· دفعات تغذيه و فواصل تغذيه.

· مقدارشیر درهر وعده.

· دمای شير.

جهت انتخاب هرشیری بايد جنبه بهداشتی، عملی واقتصادی را درنظرداشت. بيشتر دامداران به گوساله ها شير دورریختنی (waste milk) می دهند. اين شير اغلب شير گاوهای تازه زا يا شير گاوهای تحت درمان ورم پستان

می باشد. شير گاوهای تازه زا برای گوساله های جوان عاليست. ولی شير ورم پستانی ممكن است محتوی باكتريها و همچنين آنتی بيوتيكها باشند هردوی اين موارد می توانند اثرات منفی روی گوساله داشته باشند.

اين عقيده وجود دارد که باكتريهای ورم پستان در دهان و بزاق گوساله هایی که با این نوع شیرها تغذیه شده اند باقی می مانند واين امكان وجود دارد كه در صورتیکه گوساله ها همدیگر را بلیسند وارد پستان آنها شود. برخی ازاين باكتريها قادرند يك تا دوسال درون پستان تليسه زنده بمانند واورا در زمان شيردهی به نوعی عفونت پستان مبتلا كنند. نگهداری جداگانه گوساله ها می تواند از اين مشكل جلوگيری نمايد. اما درمورد تغذيه شـيرهای حـاوی آنـتی بيوتيك اين گمان می رود كه اينگونه شيرها سبب ايجاد مقاومت در باكتريها مقابل آنتی بيوتيكها می شوند. همچنین می تواند مانع ازرشد باكتريهای مفيد درون دستگاه گوارش گوساله شود.

برخی ويژگيهای يك جايگزين شير با كيفيت عبارتست از:

· همه يا قسمت اعظم پروتئين آن از شير باشد.

· محتوی حداقل 20% پروتئين

· محتوی حداقل 20% چربی

· همه يا قسمت اعظم چربی آن حیوانی باشد.

اختلاف قابل ملاحظه ای بين جايگزين شونده های شير در نوع مواد مغذی آنها وجود دارد. منبع پروتئين شايد بزرگترين متغير باشد. اگرچه تاكنون هيچ منبع پروتئينی بهتر از پروتئينهای شير يافت نشده است. بيشتر پروتئين شير در جايگزين شونده های حال حاضر پروتئين آب پنير است كه محصول جانبی صنايع پنيرسازی می باشد. پروتئينهای آب پنير درابتدا بخاطردسترسی اقتصادی شان در جايگزين شونده های شيربكار رفتند. منبع جديدتر پروتئين پلاسمای دامی است.

استفاده از يك جايگزين شونده شير با كيفيت پایین، performance گوساله را كاهش می دهد و مرگ گوساله رادر پی دارد. فارغ از اينكه شما waste milk مناسب يا جايگزين شير باكيفيت تغذيه می نماييد، بايستی از تغيير تغذیه گوساله ها از يكی به ديگری اجتناب نماييد. اغلب تغيير نوع شير می تواند سبب برهم خوردن سيستم گوارش شود.

سوالی كه بارها پرسيده می شود اينست كه دادن شير قابل فروش به گوساله ها هنگامی كه waste milk دراختيار نيست، تغذيه خوبی است يا خير. يكی دو ملاحظه بايستی صورت گيرد . اگر شما بطور روتين از waste milk استفاده می نماييد و فقط بطور موقتی شير فروشی را می دهيد، بهتر است كه از تغيير شير به جايگزين برای گوساله ها اجتناب نماييد. بااين وجود، اگر شما معمولا waste milk كافی در اختيار نداريد، بين شير فروشی وجايگزين شير، ارزيابی اقتصادی نماييد.

مقدار شيری كه به گوساله ها داده می شود اغلب مورد بحث است. گوساله ها می توانند مواد مغذی كافی را برای رشد معمول طی دو الی سه هفته اول زندگی از چهار ليتر شير يا جايگزين شیر در هر روز بدست آورند ( معمولا به دو وعده در روز تقسيم می شود). برخی دامداران كمتر از اين مقدار را تغذيه می کنند به اين گمان كه از اسهال جلوگيری می نمايند. در صورتی كه تغذيه بيشتر فقط سبب شل شدن مدفوع می شود. تغذيه دو ليتر شير در هر وعده در طول روز هيچگاه تغذيه اضافی نيست.

اسهال ودرمان اسهال

اسهال يكی از نگرانی های اصلی سلامتی گوساله های جوان است. اسهال با اتلاف آب و الكتروليتها و اسيدوز متابوليك سبب مرگ گوساله می گردد. همچون اغلب بيماريها، در مورد اين بيماری هم پيشگيری ساده تر و ارزان تر از درمان خواهد بود. برخی اقدامات جهت جلوگيری از اسهال های عفونی عبارتند از :

· اجرای خوب مديريت آغوز

· جدا سازی گوساله ها از مادر بلافاصله پس از تولد

· نگهداری جداگانه گوساله ها دامهای بزرگتر

· ضدعفونی كردن لوازم تغذيه ومحل نگهداری

· ضدعفونی كردن باكسها قبل از جای گرفتن گوساله های تازه متولد در آنها

· تغذيه كردن و رسيدگی به گوساله های بيمار در انتهای كار

هنگامی كه اقدامات پيشگيرانه شكست می خورند واسهال عفونی رخ می دهد، تشخيص و درمان اختصاصی ، كليد موفقيت خواهد بود. تشخيص ارگانيسم مولد جهت انتخاب آنتی بيوتيك اختصاصی جهت درمان ضروريست. جمعيت باكتريهای مولد اسهال در هر زمان قادرند تغيير يابند، و اگر درمان اسهال برای شما در گذشته موفقيت آميز بوده و اکنون بنظر می آيد بی اثر باشد، شما با ارگانيسم متفاوتی هستيد. كمی كوشش، صرف وقت و پول جهت جمع آوری نمونه از گوساله بيمار و ارسال آن به يك آزمايشگاه تشخيص دامی هزينه اضافه ای نیست.

شايد تصور عمومی اين باشد كه شير عامل و مولد اسهال است در حالی كه اين چنين نيست و خودداری از دادن شير به گوساله سبب كاهش مقدار مدفوع روی زمين می شود اما اين دليلی بر بهبود گوساله نيست. بيشتر دامداران به اشتباه باور دارند كه تغذيه شير بايستی موقتا قطع شود و مايعات الكتروليتی به گوساله های اسهال تغذيه شود. Garthwaite در اين باره توضيح داده كه اين كار در روند بهبود بی تاثير است. بعلاوه اينكه ادامه تغذيه شير بهمراه مايعات و الكتروليتها به گوساله به ادامه روند مناسب رشد كمك ميكند. بطوركلی مايعات الكتروليتی با جبران مايعات و الكتروليتهای از دست رفته گوساله را زنده نگه ميدارند و موجب بهبود اسيدوز متابوليك می شوند. برخی راهنمايي ها جهت درمان اسهال عفونی و استفاده از مايعات الكتروليتی در ذيل آمده است:

· استفاده از يك آزمايشگاه تشخيص دامی جهت تشخيص درست عامل عفونت.

· اگر گوساله ها هنوز تمایل به خوردن شيردارند از محصولات الكتروليتی خوراکی حاوی بی كربنات سديم وپتاسيم اجتناب شود.

· اگر گوساله ها ميلی به مصرف شيرندارند، از محلولهای الكتروليتی كه محتوی بی كربنات سديم وپتاسيم استفاده شود.

· جيره معمولی شيرگوساله ها را درزمانهای معمول بدهید و محلولهای الكتروليتی را در حدود چهار ساعت بعد از

شير بكار ببريد.

· اگر گوساله ها تمايلی به مصرف الكتروليتها ندارند از لوله مری استفاده كنيد.

اقدامات بهداشتی

اقدامات بهداشتی به اين معنی نيستند كه هر چيزی اطراف گوساله ها نياز به پاك شدن و نظافت دارد، اما آن چيزهايی كه گوساله با آنها تماس مستقيم دارد بايستی عاری از ارگانيسمهای عفونی باشد. موارد ذيل نمونه هايی از اجرای خوب اقدامات بهداشتی در اطراف گوساله ها است:

· استفاده فراوان آب گرم و كلر هنگام شستن بطری ها، سطلها، سرپستانكها، لوله های مری يا هر چيزی كه مرتبط با تغذيه و آب خوردن گوساله است.

· هميشه قبل از قرار دادن گوساله تازه متولد درون باكس، باکسها را تمييز نماييد، بخصوص زمانی كه گوساله ای قبلا در آن محل مرده است.

· هرگزاجازه ندهيد گوساله از بطری يا سطلی كه قبلا توسط گوساله ای ديگراستفاده شده و تمييز هم نشده، استفاده نمايد.

· هميشه تغذيه و مراقبت از گوساله های مريض بزرگتر را پس از رسيدگی به گوساله های جوان و سالم انجام دهيد.

تغذيه كنسانتره استارترو قطع شير

يكی از اهداف مقدماتی ما در پرورش گوساله شيرخوار بايستی اين باشد كه ميل به مصرف استارتر در گوساله افزايش يابد وتغذيه شير هرچه ممكن است زودتر خاتمه يابد. مگر اينكه waste milk مناسب موجود باشد، فاز شيرخوارگی ميزان هزينه روزانه را افزايش می دهد (اين بستگی به قيمت علوفه و خوراكهای دانه ای دارد). بيشتر اين هزينه مربوط به شير يا جايگزين شير است، اما مقدار قابل ملاحظه ای هزینه کارگری نیز بايستی لحاظ شود. برخی اقدامات مديريتی كه بكارگيری آنها به افزايش مصرف كنسانتره توسط گوساله كمك می كنند عبارتند از:

· تامين آب تازه روزانه طی فاز شير خوارگی

· تامين كنسانتره استارتر تازه از روز سوم زندگی گوساله. در ابتدا بيش از يك مشت كنسانتره به گوساله داده نشود زيرا بيش ازاين هم درطی روز مصرف ندارد

· كنسانتره استارتر با اجزاء باكيفيت تهيه شود.

طبعا، گوساله ها درروزهای ابتدايی مصرف زيادی از كنسانتره نخواهند داشت اما گوساله هايی كه ازروزهای ابتدايی اين كنسانتره دراختيارشان بوده نسبت به گوساله هايی كه ازاين محروم بوده اند، سريعتر مصرف کنسانتره را آغاز می كنند. مصرف كنسانتره مهم است زيرا ميزان مصرف آن معياری جهت ميزان آمادگی گوساله برای قطع شير نمودن است. گوساله هايی كه احتياجات خود را (پروتئين، انرژی، موادمعدني) با مصرف قابل توجه كنسانتره كسب می كنند نسبت به آنهايی كه چهار ليتر شير يا جايگزين شير مصرف می كنند، نياز زيادی به مصرف شير جهت رسيدن به حد قابل قبول رشد ندارند. مصرف حداقل ۸۰۰ گرم استارتر طی سه روز يا بيشتر توسط گوساله دليلی كافی جهت قطع شيرنمودن است. اگر مديريت مذكور پيگيری شود و به شرطی كه گوساله ها عقب ماندگی يا ضعفی از جهت اسهال يا ديگر بيماريها نداشته باشند، گوساله ها می توانند بدون مشكل در پنج هفتگی قطع شير شوند. يك راهكار برای آماده سازی گوساله جهت مصرف استارتر اينست كه طی هفته آخر قبل از شيرگيری دووعده شير در هر روز به يك وعده كاهش يابد اگرچه بااينكار گوساله ها گرسنه می مانند. اما آنها سريعا مياموزند كه گرسنگی خودرا با خوردن بيشتراستارتررفع نمايند. ازاين لحظه به بعد مصرف استارتر توسط گوساله ها سريعا افزايش می يابد واين شروع خوبی جهت ورود گوساله به گله است.

زمانی عقيده بر اين بود كه گوساله ها جهت توسعه فعاليت سريع شكمبه نيازمند مصرف علوفه هستند. اما اكنون می دانيم كه اين ماهيت اسيدهای چرب فرار حاصل از تخمير خوراكهاست كه فعاليت شكمبه را توسعه می دهد. نگرانی كه درمورد جيره های كاملا دانه ای قبل از شيرگيری وجود دارد اسيدوزشكمبه در گوساله هاست.

دانلود این مطلب به شکل کتاب الکترونیکی همراه  (با فرمت جار) با امكان نصب و مطالعه مطالب در تلفن همراه.

جهت دریافت اطلاعات بیشتر به قسمت دانلود از بخش فهرست موضوعی مراجعه نمایید.

دانلود کنید:

حجم ۱۱۷کیلو بايت

تولد و مراقبت از گوساله تازه متولد