پرورش توام کپور ماهیان چینی

   

پرورش کپور ماهیان چینی دراستخرهای خاکی

 معرفی کپور ماهیان چینی                                                                                                                                                                                                 

الف- کپور علفخوار(آمور)    (ctenopharingodon idella)

                                                                                        این ماهی بدنی کشیده  ودراز دارد که از فلسهای درشت پوشیده شده است.رنگ بدن درپشت خاکستری ودرپهلوها زرد مایل به سبز است.تغذیه این گونه از گیاهان عالی صورت می گیرد؛البته در سنین نوزادی تا طول سه سانتی متری از زی شناوران تغذیه می کند. 

ب- کپورنقره ای ( Hypophtarix)

 بدن این ماهی کشیده وازدو طرف فشرده واز فلسهای ریز نقره ای رنگی پوشیده شده است.همچنین منطقه شکمی تامخرج تیز است(وجه تمایزاز کپورسرگنده).تغذیه این گونه نیز از زی شناوران گیاهی صورت می گیرد. 

ج- کپور سرگنده (Aristichthys  nobilis)

 بدن این ماهی کشیده درپهلو ها کمپشتی نسبتا طویل دارد وبدنش پوشیده از فلسهای مدور نسبتا درشت است،پوزه اش دوجفت سبیلک دارد.رنگ بدن دردو طرف زرد طلائی ودرپشت تیره است.هر یک ازفلسها درانتها یک خال سیاه رنگ دارد.                                                                                         

د- کپورمعمولی  (Cyprinus  carpio)

بدن این ماهی کشیده در پهلوها کمی فشرده است.دهانش کمی قابل ارتجاع است. یک باله پشتی نسبتا طویل دارد وبدنش پوشیده از فلسهای مدور نسبتا درشت است،پوزه اش دو جفت سبیلک دارد.رنگ بدن دردوطرف زردطلائی ودرپشت تیره است.هر یک از فلسها در انتها یک خال سیاه رنگ دارد.

برای مشاهده مطالب بیشتر روی ادامه مطلب کلیک کنید

نیاز زیستی کپور ماهیان چینی    

الف- آب

مهمترین نیاز زیستی کپور ماهیان آب است که ازمنابع مختلفی نظیر چاه،چشمه،رودخانه وقنات تامین می شود.آب مورد استفاده برای پرورش درطول دوره باید از کیفیت مناسبی برخوردار باشد،ضمن این که به ازای هر هکتار سه تا پنج لیتر در ثانیه آب لازم است.

ب- اکسیژن محلول

آب ورودی استخر باید از میزان اکسیژن مناسبی بر خوردار باشد.بهترین مقدار اکسیژن محلول در آب پنج تا شش میلی گرم در لیتر است ومقدار آن نباید از دو میلی گرم در لیتر کمتر شود.

ج- درجه حرارت

دمای مناسب آب برای پرورش کپور ماهیان18 تا25 درجه سانتی گراد است ونباید حداکثر از 30درجه سانتی گراد تجاوز کند. بیهی است هر چه درجه حرارت آب استخر در طول دوره پرورش به دمای 25 درجه سانتی گراد نزدیکتر باشد،طول دوره کوتاه تر خواهد بود وماهی ها زودتر به وزن مورد نظر خواهند رسید.

د- (اسیدیته)PH

اسیدیته آب دردامنه هفت تا هشت برای کپور ماهیان مطلوب است.

ح- سختی

بهتر است میزان سختی آب برای پرورش ماهی در حدود 100تا3000 میلی گرم در لیتر بر حسب کربنات کلسیم باشد.

و- خاک

زمین مورد استفاده برای استخرهای پرورش کپور ماهیان خاکی است وباید از بافت مناسبی به این منظور برخوردار باشد.این مهم در فصل آینده مورد بحث قرار خواهد گرفت.

مکان یابی

با توجه به این که سرمایه اصلی احداث کارگاه ماهیان گرم آبی،مکان مورد نظر است،بنا بر این باید برای انتخاب محل احداث  کارگاه دقت زیادی به کار برد تا در آینده مشکلی متوجه سرمایه گذار نشود. برای این منظور مکان مورد نظر از ابعاد مختلفی مورد برسی قرار می گیرد که به شرح آن می پردازیم.

 ۱-پستی وبلندی

محل مورد نظر باید از وضعیت توپوگرافی مناسبی برخوردار باشد تا از هزینه های خاکبرداری وتسطیح تا حد امکان کاسته شود،ضمن این که به گونه ای قرار گرفته باشد که آب بر روی آنها سوار باشد وپروخالی کردن استخرها به راحتی از طریق ثقل صورت گیرد.شکل هندسی زمین مورد نظر نیز از اهمیت بالایی برخوردار است تا طراحی استخرها،کانال ها وتاسیسات در آنها به راحتی صورت پذیرد.

۲- بافت خاک

بافت خاک محل مورد نظر باید به گونه ای باشد که قدرت نگهداری آب را در حد مناسبی داشته باشد،چرا که درغیر این صورت آب استخرها مدام کاهش پیدا می کند واحتیاج به آب ورودی زیادی خواهد داشت.البته زمینهایی راکه قدرت نگهدارندگی آب درآنها کمی پایین است،می توان با اضافه کردن مقداری خاک رس اصلاح کرد.خاک مناست برای این منظورباید دارای حداقل 25 درصد خاک رس باشد.

۳- اقلیم منطقه

آب وهوا به عنوان یکی از عوامل اساسی در زمینه پرورش ماهیان گرم آبی است واین ذسته از ماهیان به آب وهوای معتدل تا گرم عادت دارند،بنا بر این منطقه مورد نظر باید درجه حرارتی درحدود 17تا25درجه سانتی گراد داشته باشد.هر چند این دسته از ماهیان (بخصوص کپور معمولی)از مقاومت بالایی ذز بابر کاهش یا افزایش دما برخوردارند،اماباید به این نکته توجه کرد  که سوددهی در امر پرورش زمانی حاصل می شود که ماهیها از بالاترین سرعت رشد برخوردار باشند که این کار مستلزم وجود شرایط اقلیمی مناسب است.(رشددرمحدوده دمایی بالاتراز 25درجه وپایین تراز18 درجه نیز صورت می گیرد که کند است وشرایط اپتیمم برای پرورش نیست). همچنین باید توجه کرد که در منطقه مورد نظر تعداد روزهای آفتابی بالا باشد چرا که نور خورشید یکی از عوامل مهم در حاصلخیزی استخرهاست.

۴- منبع آبی

از دیگر عاملهای اساسی در انتخاب محل مورد نظر است. منبع آبی می تواند رودخانه،چشمه،چاه وقنات وغیره باشد.در این زمینه باید توجه کرد که منبع آبی مورد نظر دائمی ونوساناتش چندان زیاد نباشد. معمولا ظرفیت کارگاه رابر اساس پایین ترین مقدار آب ورودی به کارگاه طراحی می کنند،همچنین باید توجه کرد که منبع آبی مورد نظر فاصله زیادی از محل احداث کارگاه نداشته باشد.

۵- امکانات وارتباطات

مکان مورد نظر باید ازامکاناتی نظیر آب بهداشتی ،برق وتلفن برخوردار باشد،همچنین به راههای ارتباطی اصلی دسترسی داشته باشد تا بتوان به راحتی برای خرید بچه ماهی،غذاودر طول دوره پرورشی تردد کرد.

دوری از منابع آلوده کننده نظیر کارخانجات صنعتی وشیمیایی،دامپروری های بزرگ،باغها وزمین های کشاورزی که امکان آلودگی دارند نیز از عوامل مهم در مکان یابی است.

احداث استخرهای پرورشی ماهیان گرم آبی

پس از اینکه مکان مورد نظر جهت احداث کارگاه فراهم شد،باید به انجام سه کار اساسی دراین زمینه پرداخت:

الف) مشخص ساختن نوع سیستم پرورشی از لحاظ تراکم(متراکم،نیمه متراکم،فوق تراکم).

ب) مشخص کردن ظرفیت کارگاه براساس مقدار آب ورودی ونوع سیستم پرورشی.

ج) طراحی وبرنامه ریزی کارگاه پرورشی وتاسیسات جنبی آن با توجه به موارد یاد شده وسرمایه.

از انجا که انتخاب هر یک از سیستمهای پرورشی ومقدار ظرفیت کارگاه به شکل ونوع استخرهای پرورشی بستگی چندانی ندارند،لذا چگونگی طراحی وساخت یکی از این استخرها در پی می اید.استخرهای پرورشی ماهیان گرم آبی معمولا مستطیلی شکل هستند ومساحتی برابر نیم تا پنج هکتار را دربر می گیرند،اما مناسب ترین اندازه برای ساخت این نوع استخر ها،استخرهای یک هکتاری است .کنترل این گونه از استخر ها راحت تر است و عملیات غذا دهی، کود دهی،سم پاشی،صید،نمونه برداری،کنترل رشد ماهیها در آن ساده تر صورت می گیرد.عمق این استخرها در شرایط گرم ومعتدل 5/1 تا 2 متر در نظر گرفته می شود ودارای شیب طولی1:200هستند،ضمن اینکه یک شیب عرضی از دیوار تا وسط استخرنیز دارند. دیواره ی استخرها مقطعی ذوذنقه ای شکل دارد وازآن جا که فشار آب را تحمل میکند ،ساخت آن از اهمیت بالایی برخوردار است.

روش کار:

همان طور که میدانیم پرورش ماهیان گرم آبی هما نند عملیا ت کشاورزی نیاز به بستر حا صلخیزی دارد. برای ساخت دیواره های استخر،ابتدا محل ساخت دیواره های استخر را به عمق یک متر گودبرداری می کنند، سپس کانال به وجود آمده را توسط سنگ وچوب پر مکنند تا دیوارها از پی محکمی برخوردار شوند.سپس روی کانال خاک می ریزند وآن را می کوبند.این عملیات باید با حوصله صورت گیرد.برای این کار ابتدا به میزان 20 سانتی متر خاک ریزی می شود و بعد ازآب پاشی روی خاک دیوار،آن را میکوبند.خاک مورد نیاز برای ساخت دیواره نیز از کف استخر تا مین میشود.این عمل آن قدر تکرار می شود تا ساخت دیواره ی استخر با شیب 5/1 :1 به اتمام برسد. مرحله ی بعدی در ساخت استخر که بسیار حا ئز اهمیت است، طراحی و ساخت ورودی و خروجی  استخر است. برای ساخت دریچه ورودی آب معمو لا از یک لوله ی فلزی یا بتو نی با قطر مناسب در بالای دیوار ه ی استخر استفاده می شود که این لوله یک شیر فلکه دارد.در زیر محل ورود آب از لوله به استخر نیز یک جعبه ثابت با کف توری قرار دارد که از ورود ماهیان هرز ،جانوران مضر مو جود  در آب، آشغال واجسام درشت جلو گیری می کند.دریچه ی خروجی استخر (مانک) از جنس بتن(بتن مسلح یا همراه آجر)است که کف و سه دیواره دارد وبرای محکم شدن و استقرارش در دیواره ی استخر زوایدی در پهلو هایش دارد.دیواره های عمودی مانک که دیواره ی استخر را قطع می کنند،سه ردیف شیار دارند. این شیارها روبه روی یکدیگر واقعند وهر یک کاربردی مخصوص به خود را دارند.

شیار اول رو به استخر است وشامل یک صفحه توری با قاب فلزی یا چوبی است که از خروج ماهیان موجود دراستخر جلو گیری می کند،با چند تخته چوبی به اندازه دوشیار.در شیار دوم وسوم شاندورهای چوبی قرار دارند که معمولا فضای بین آنها توسط پهن پر شده است واز نفوذ آب به خارج از استخر جلو گیری می کند.اگر بخواهیم آب از کف استخر تخلیه شود،توری را در پایین شیار اول قرار می دهیم وتخته ها را روی آن می گزاریم واگر بخواهیم آب از سطح تخلیه شود ،قاب توری را برروی تخته های شیار اول قرار می دهیم،بطوری که اگر سطح آب استخر بالا بیاید از این شاندور ها سر ریز می شود ودر طرف دیگر آنهامی ریزد(جلوی دیواره سوم مانک که موازی با دیواره استخر است)دیواره سوم مانک لولهای در بخش پایینی خود دارد که آب سرریز شده از این محل را به خارج از استخر هدایت می کند.نکته قابل توجه این که ساخت این سازه باید با دقت کافی ومصالح مناسب صورت گیرد تااز استحکام لازم برخوردار باشد.

از آنجا که همواره بین منبع آبی مورد نظر واستخرهای پرورشی فاصله ای وجود دارد وآب مورد نظر  باید به طریقی از منبع آبی به استخرها انتقال یابد،به این منظور کانالهای انتقال آب احداث میشود.این کانال هامعمولا از جنس بتن هستند ومقطعی ذوذنقه ای دارند.ساخت این کانالها از هدر رفتن آب وآلوگی آن جلوگیری می کند وبه منظور آبرسانی وزهکشی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

استخرهای احداثی مورد استفاده برای کپور ماهیان چینی خود شامل دو دسته اند:

الف)استخرهای بچه ماهی که معمولا ابعادی بین100 تا2000 متر مربع دارند که برای پرورش نوزادها وبچه ماهیان یک ماهه تا انگشت قد مورد استفاده قرار می گیرند.

ب)استخرهای پرورشی که عمده ترین استخرها هستند وبرای پرورش ماهیان انگشت قد تا بازاری مورد استفاده قرار می گیرند وابعاد مطلوب آنها یک هکتار است.

آماده سازی استخرهای پرورشی قبل از ماهی دار کردن

به طور کلی استخرهای  پرورشی برای بار اول یا چندم مورد استفاده قرار می گیرند که آماده سازی استخرهای چند بار مصرف شامل مراحل بیشتری است که شرح آن در پی می آید.

برای آماده سازی این دسته از استخرها ابتدا آنها را خشک می کنیم ،سپس گیاهان موجود درآنها راخشک می کنیم ومی سوزانیم .پس از آن برای ضد عفونی کردن استخر به ازای هر هکتار 750 کیلو گرم آهک پودر شده روی سطح خاک بستر ودیواره ها می پاشیم.پس از این مرحله خاک را تا عمق 15 سانتی متری شخم می زنیم ،سپس عملیات دیسک زنی صورت می گیرد. کلیه کانالها ودریچه های ورودی وخروجی استخرهارا هم کنترل ودر صورت نقص آنها را تعمیر می کنیم.از این مرحله به بعد،برای هر دو گروه استخرها باید مواردی را که در پی می آید به مورد اجراگذاشت: عملیات آبگیری استخرها 15تا20 روز قبل از ماهی دار کردن آنها صورت می  گیرد.نحوه کار به این صورت است که قبل از آبگیری 1250 کیلو گرم کود گاوی،20کیلو گرم کود فسفاته و80کیلو گرم کود ازته به ازای هر هکتار در سطح استخر پاشیده می شود،سپس استخرها را تا نیمه از آب پر می کنیم.بعد از یک هفته 2500 کیلو گرم کود گاوی،20کیلو گرم کود فسفاته و80 کیلو گرم کود ازته به آب اضافه واستخرها را کاملا آبگیری می کنیم.بعد از گذشت زمان یاد شده می توان نسبت به ماهی دار کردن استخرها اقدام کرد.

علت این که 15تا20 روز بعداز آبگیری استخرها بهآن ماهی اضافه می شود این است که آب وبستر استخرها در این مدت فرصت پیدا می کنند تا از زی شناوران(گیاهی وجانوری)وموجودات کفزی غنی شود واین موجودات مورد تغذیه بچه ماهیان قرار گیرند تابا گرسنگی مواجه نشوند.

حمل ونقل بچه ماهیها به استخرهای پرورشی

بی شک انتقال بچه ماهیان سالم به استخرهای پرورشی یکی از عوامل مهم در طی کردن هر دوره پرورشی موفق است،لذا برای خرید وانتقال بچه ماهیان مورد نیاز باید دقت لازم را مبذول کرد.برای انتقال کپور ماهیان چینی معمولا از دو روش استفاده می شود:

الف) استفاده از مخازن حمل بچه ماهی

این مخازن از جنس آلومنیوم یا فایبرگلاس است وپوشش عایقی برای کاهش تبادل حرارتی با هوای بیرون دارد.در صورت کافی بودن اکسیژن مورد نیاز می توان 50تا100 هزار عدد بچه ماهی را توسط این مخازن حمل کرد. جهت تامین اکسیژن مورد نیاز بچه ماهیها می توان از کپسول اکسیژن یا کمپرسورهای کوچک هوااستفاده کرد. به این منظور لوله ای به مخزن وارد می کنند که به سنگ هوا یا لوله های سوراخ دار منتهی می شود واز سر دیگر لوله اکسیژن یا هوا وارد مخزن آب میشود وبه صورت حبابهای ریز در آب منتشر می شود. (هرکپسول اکسیژن می تواند به مدت 24 ساعت اکسیژن مورد نیاز یک مخزن دو متر مکعبی را تامین کند).

برای این که اکسیژن یاهوای وارد شده به مخزن آبی در تمام نقاط مخزن انتشار یابد،لازم است که آب مدام در چرخش باشد،به این منظور از پمپهای کوچک الکتریکی استفاده می شود.

برای جلوگیری وکاهش مرگ ومیربچه ماهیها،24 تا48 ساعت قبل از حمل بچه ماهیها از دادن غذا به آنها خودداری می شود. ضمن این که برای کاهش استرس در حین عملیات حمل ونقل می توان ازتری کائین متان سولفات ونمک طعام استفاده کرد.پس از انتقال بچه ماهیها به محل استخر،ابتدا نسبت به هم دما ساختن آب مخزن واستخرها اقدام می شود بعد بچه ماهیها در آب رها می شوند.

ب)استفاده از کیسه های نایلونی

روش دیگر حمل وانتقال بچه ماهیها ، استفاده ازکیسه های نایلونی یک یا چند جداره است که روش ساده ای است.در این شیوه ابتدا کیسه های نایلونی چند جداره را تا یک چهارم حجمشان با آب پر می کنیم سپس به ازای هر لیتر آب 200تا500 عددبچه ماهی به آن اضافه می کنیم پس از آن سه چهارم بقیه حجم کیسه نایلونی رااز اکسیژن پر می کنیم بعد کیسه نایلونی را با نخ محکم می بندیم سپس کیسه های نایلونی را بصورت ایستاده یا خوابیده توسط وسیله نقلیه به محل استخرها حمل می کنیم .

نکته مهم این است که قبل ازرها سازی بچه ماهیها باید مانند روش قبلی آب کیسه نایلونی واستخرها هم دما شود.در این روش نیز 24تا48 ساعت قبل ازانتقال بچه ماهیها از غذا دهی خودداری شود.

درصد وترکیب گونه های پرورشی کپورماهیان چینی

گونه های مختلف کپور ماهیان از طبقات مختلف آب استخر تغذیه وزیست می کنند، همین مساله سبب استفاده از کلیه طبقات آبی می شود. کپور علفخوار در بخش سطحی آب زیست واز گیاهان عالی تغذیه می کند. فضولات این آبزی نیز به مصرف سایرماهیان (مستقیم یا غیر مستقیم) می رسد.کپورسر گنده ونقره ای نیز در بخش میانی آب زیست وبه ترتیب از زی شناوران جانوری وگیاهی تغذیه می کنند.

کپور معمولی نیز در طبقه پایینی استخرها زیست واز موجودات بستر وباقیمانده های غذایی ومواد آلی پوسیده تغذیه می کند.           

ازانجا که ممکن است گونه اصلی پرورشی در شرایط مختلف تغیر کند،لذا درصد ترکیب گونه های مختلف کپور ماهیان بر اساس گونه اصلی پرورش تعیین می شود که به شرح زیر است:

الف- گونه اصلی کپور نقره ای: کپور نقره ای(50تا 45درصد)، کپور معمولی (25درصد)، آمور(20 درصد)، کپور سرگنده (10تا5 درصد).

ب- گونه اصلی کپور معمولی: کپور معمولی (50 درصد)، کپور نقره ای (30 درصد)، کپور سرگنده (5 درصد)، آمور (15 درصد).

ج- گونه اصلی آمور(کپور علفخوار):آمور(40 درصد)، کپور معمولی(20 درصد)، کپور نقره ای (35 درصد)، کپور سرگنده (5 درصد).

جدا از این تقسیم  بندیها با توجه به شرایط موجود در ایران،درصد گونه های مختلف کپور ماهیان به این صورت پیشنهاد می شود:

کپور نقره ای(60-50 درصد) ،کپورمعمولی(25-20 درصد)، آمور(15-10 درصد)، کپور سر گنده (10-5 درصد).

تعداد بچه ماهیان مورد استفاده برای هر هکتار استخر با توجه به شرایط  موجود در استخر متفاوت است،به طوری که اگر استخرها جوان باشند 5000 عدد بچه ماهی واگر چند بار استفاده شده باشند،3500 عدد بچه ماهی مورد نیاز است.حال اگر در استخرهای پرورشی از سیستم هوادهی استفاده می شود می توان تعداد بچه ماهیان را به شش تا هفت هزار نیز افزایش داد.

البته در نظر گرفتن 15درصد تلفات برای کل جمعیت ماهیها در هر یک از شرایط یاد شده الزامی است. این جمعیت در محاسبات کوددهی، غذا دهی ومصرف دارو وغیره مورد توجه قرار نمی گیرد.

نکته:بهترین وزن برای بچه ماهیان پرورشی بین 20 تا50 گرم است تا بتوان طی یک دوره پرورشی، ماهیها را با وزن مناسب عرضه کرد.

تغذیه  ماهیان پرورشی

آماده سازی استخرهای پرورشی مطابق آنچه درفصل پنجم گفته شد، قبل از رها سازی بچه ماهیان ضروری است. معمولا در روزهای اول رهاسازی بچه ماهیها نیازی به کود دهی و غذادهی نیست، چرا که بچه ماهیها از غذای طبیعی موجود در استخرها که قبل تامین شده است،استفاده می کنند.در این خصوص کپور نقره ای از زی شناوران گیاهی، کپور سر گنده از زی شناوران جانوری، آمور از گیاهان عالی موجود در استخر وکپور معمولی از موجودات بستر استخرها تغذیه میکند.

اضافه کردن غذای دستی در مراحل بعدی تنها برای کپور معمولی انجام می گیرد،بنابر این در تهیه ومصرف غذای دستی تنها جمعیت کپور معمولی مد نظر قرار می گیرد. اینک تغذیه انواع گونه های کپور ماهیهن چینی را بررسی می کنیم.

الف-تغذیه کپور نقره ای وسرگنده

برای فراهم آوردن شرایط تغذیه ای مناسب جهت این دسته از ماهیان تنها روش مناسب کوددهی وحاصلخیز کردن آب استخرها از لحاظ وجود زی شناوران گیاهی وجانوری است. کوددهی ابتدا سبب رشد زی شناوران گیاهی ومتعاقب آن موجب رشد وازدیاد زی شناوران جانوری می شود.زی شناوران گیاهی مورد استفاده کپور نقره ای وزی شناوران جانوری مورد استفاده کپور سر گنده قرار می گیرد.

ب- تغذیه کپور علفخوار (آمور)

این گونه از ماهیان پرورشی گیاهخوار است واز گیاهان عالی مستقر در کناره سطح استخرها تغذیه می کند.از آنجا که در شرایط مصنوعی امکان رشد این گیاهان به طورگسترده وجود ندارد یابسیار محدود است،لذا غذای این دسته از ماهیها از بیرون از استخر تهیه می شود وبه مصرف تغذیه ای آنها می رسد.  معمولا منبع گیاهی مورد تغذیه شبدر ویونجه یا علوفه های خشک یا تر است که از بین آنها بهترین غذا شبدر ویونجه است.

تغذیه فعال این ماهی از وزن پنج گرم به بالاست وتا قبل از این وزن از زی شناوران موجود در استخرها تغذیه می کند.نکته قابل توجه اینکه دمای 20درجه سانتی گراد بهترین شرایط تغذیه ای برای  ماهی آموراست وبهتراست دروزنهای پایین از گیاهان تازه وترد جهت تغذیه استفاده شود.

برای جلوگیری از پراکنده شدن علوفه در سطح آب استخرها از چارچوبهای چوبی استفاده می شود. این قابها روی آب شناورند وعلوفه را در خود نگهداری می کنند.

میزان علوفه اضافه شده به استخر باتوجه به وزن ماهیان موجود دراستخر محاسبه می شود. این مقدار باید به میزانی باشد که ظرف پنج تا هشت ساعت در قاب چوبی چیزی نمانده وهمه به مصرف ماهی رسیده باشد،باتوجه به این نکته که غذای گیاهی از ضریب تبدیل بالایی برخوردار است ودر محاسبه غذادهی حتما مورد توجه قرار می گیرد.

ج- تغذیه کپور معمولی

کپور معمولی از موجودات حاضر در بستر استخرها نظیر کرم ،حلزون، لارو حشرات وتوده های گیاهی وجانوری استفاده می کند وهمان طور که قبلا نیز گفته شد،تنها گونه موجود در استخر می باشد که برای تغذیه آن از غذای دستی کنسانتره (پلت) استفاده می شود.این نوع غذاها شامل موادی چون: آرد گندم ، آرد جو ، کنجاله سویا ،سبوس گندم ، کنجاله آفتابگردان، کنجاله پنبه دانه، حبوبات ، ارزن، سورگم، پودر ماهی ،آرد غلات ، آرد علوفه ، پودر کربنات کلسیم ومکملهای معدنی و ویتامینی است که به نسبتهای مختلف با هم ترکیب شده اند.

نکته قابل توجه در تغذیه انواع کپور ماهیان چینی این است که در غذا دهی ماهیان باید مقدار ودفعات غذادهی مد نظر قرار گیرد،بطوری که درسنین پایین که اندازه ماهیها کوچکتر است، غذا دهی بیشتر و مقدار غذا نیز نسبت به وزن ماهیها بیشتر است که این نسبت بارشد ماهیها تغیر می کند. بهتر است برای تغذیه ماهیها مکان ثابتی را در نظر گرفت چراکه کپور ماهیان به مکان غذادهی عادت پیدا می کنند.

اصول کود دهی در استخرهای پرورشی

کوددهی به استخر های پرورشی به منظور حاصلخیزی آب هر10 تا14 روزیک بار صورت می گیرد وتشخیص آن به این نحو است که دست را تا آرنج درون آب فرو می برند، اگر انگشت ها دیده شد کوددهی انجام می گیرد. از آنجا که کودهای متفاوتی به این منظور مورد استفاده قرارمی گیرد، ابتدا به معرفی آنها می پردازیم:

الف- کودهای آلی

این دسته از کودها شامل کودهای حیوانی نظیر کود گاو، کود گوسفند، کود مرغ، کوداسب وغیره است که مصرف آنها ساده وقیمتشان ارزان است ودر عین حال مفیدند. از انجا که کود قابل دسترسی معمولا کود گاو است، چگونگی مصرف آن تشریح می شود، البته مصرف سایر کودها نیز شبیه ان است. برای جلو گیری از آلودگی وکاستن لجن بستر استخر بهتراست شیرابه کود مورد استفاده قرار گیرد، به این منظور دو راه پیشنهاد می شود:

روش اول:ابتدامقدارکود مورد نیاز را هردفعه داخل مخازن شیر داری می ریزند وبه آن آب اضافه می کنند. بعد ازاین که کلیه مواد محلول کود به آب منتقل شد، شیرابه حاصل را توسط ظروفی به سطح آب استخر می پاشند.(معمولا به ازای هر هکتار استخر یک تن کود گاوی درنظر می گیرند).

روش دوم: مقدار کود مورد نیاز برای هر استخررا داخل گونی های کنفی می ریزند سپس در گونیها را محکم می بندند وگونی ها را در نقاط مختلف استخر (ورودی، مرکزونزدیک انتهای استخر) قرار می  دهند وانها رارها می کنند. بعد از اینکه شیرابه کود وارد آب شد، تفاله باقیمانده کود را که درون گونی مانده است ازاستخرخارج می سازند.

ب- کودهای معدنی

این دسته از کودها شامل مواد شیمیایی هستند که نیازهای معدنی استخرهای پرورشی را جهت حاصلخیزی هرچه بیشتروبهترآنها فراهم می کنند. از جمله کودها می توان به این موارد اشاره کرد:

۱ - کودهای فسفاته

این نوع کودها با نام تجاری سوپر فسفات کلسیم به بازارعرضه و12تا18 درصد فسفردارد. سوپر فسفات کلسیم سفید رنگ وپودری است وبه راحتی در آب حل می شود. برای استفاده از این نوع کودها ابتدا یک واحد حجمی کود فسفاته را با بیست واحد حجمی آب مخلوط کنیم،سپس بعد از این که کود به خوبی در آب حل شد، هرسه تا پنج روز یک بار آن رادرسطح استخر پخش می کنیم(به ازای هر هکتار 15 کیلوگرم سوپرفسفات مصرف می شود).

2-کودهای نیتروژنه(ازته)

این نوع کودها در غالب آمونیاک که 12 درصد نیتروژن دارد وکود اوره، به مصرف می رسد. این نوع کودها هر 10 روز یک بار مصرف می شود بطوریکه در یک دوره هفت ماهه 1200 کیلوگرم کود ازته مصرف می شود(درهربارکوددهی 57 کیلو گرم).

3- کودهای پتاسه

مصرف این نوع کودها برای زمین هایی که از لحاظ رسی غنی است ضرورتی ندارد، اماباتوجه به مقدار رس زمین درطول یک دوره پرورشی ،20تا100 کیلو گرم از این نوع کود مصرف می شود.

هوادهی دراستخرهای پرورشی

هرچند که کپورماهیان چینی از مقاومت بالایی در برابر کاهش میزان اکسیژن برخوردارند، ولی برای رشدوتغذیه مطلوب آنها فراهم آوردن وضعیت مناسب از لحاظ اکسیژن ضروری است. نیاز اکسیژنی انواع کپور ماهیان کمی با هم متفاوت است، دروضعیت کمبود اکسیژن در استخرهای پرورشی، کپور سر گنده ونقره ای بیشترین حساسیت را از خود نشان می دهند وبه سطح آب می آیند؛ اما ماهی آمور مقاوم تر است. همچنین کپور معمولی از بیشترین مقاومت دراین زمینه برخورداراست.اهم آوردن وضعیت مناسب از لحاظ اکسیژن ضروری است. نیاز اکسیژنی انواع کپور ماهیان کمی با هم متفاوت است، دروضعیت کمبود اکسیژن در استخرهای پرورشی، کپور سر گنده ونقره ای بیشترین حساسیت را از خود نشان می دهند وبه سطح آب می آیند؛ اما ماهی آمور مقاوم تر است. همچنین کپور معمولی از بیشترین مقاومت دراین زمینه برخورداراست.

منابع تامین اکسیژن در استخرهای پرورشی

الف) طبیعی

این شیوه ورود اکسیژن خود شامل چند روش است: روش اول شامل تماس مستقیم هوا با سطح آب است که به علت کم بودن اکسیژن آب نسبت به هوا، اکسیژن به آب وارد می شود.

روش دوم از آب ورودی به استخرهای پرورشی است،یعنی همراه با ورود آب تازه مقداری اکسیژن به استخرها وارد می شود.

روش سوم فتوسنتز(شامل فعالیت زی شناوران گیاهی موجود درآب ) است، به این ترتیب که در هنگام روز با نفوذ نورخورشید به آب، زی شناوران گیاهی فعال می شوند وبا عمل فتوسنتز اکسیژن آزاد می کنند وبه تدریج بر اکسیژن دهی خود می افزایند.در هنگام ظهرکه بیشترین نورخورشید به آب میرسد بالاترین مقداراکسیژن توسط این زی شناوران وارد آب می شود، بلعکس در هنگام شب همین زی شناوران مصرف کننده اکسیژن می شوند ودر صورت تراکم بیش از حد آنها وگیاهان عالی در آب، استخرها درشب باکمبوداکسیژن مواجه می شوند که گاهی منجربه تلفات ماهیها خواهد شد.

ب dir=/pfont-size:14.0pt; line-height: 115%; font-fa/spanp class=mily:span lang=) مصنوعی

دراین روش برای اکسیژن دار ساختن آب استخرازوسایل مختلفی استفاده می شود:      

 هواده های پدالی:

این نوع دستگاهها از یک الکتروموتوروشفت مرکزی بلندی تشکیل شده اند وبرروی یک پایه شناور نصب می شوند. دو انتهای شفت به چرخهایی منتهی است که پره دارد. هنگامی که موتورشروع به کار می کند، پره هادر آب می چرخند، سبب به هم زدن سطح آب وهواگیری آب می شوند.                                                                                                                                                                                                 

دمنده های هوا:

این نوع داده ها هوارا از طریق لوله های سوراخ دار یا لوله های منتهی به سنگ هوا وارد می کنند وبهتر است این هواده ها در محل ورودی آب استخرها نصب شوند.

هواده های ایرجت:

این نوع هواده ها از یک الکتروموتوروپره ای که درون یک لوله تو خالی قرار دارد، تشکیل شده اند. این مجموعه بر روی شناور مستقراست. بابه کار افتادن الکتروموتورپرهها می چرخند وسبب مکش هوابه داخل آب می شوند. از محسنات این دستگاه این است که با تغییر زاویه شفت می توان اعماق مختلف آن راهوادهی کرد.

کمپرسورهوا:

این دستگاه هوای فشرده را از طریق لوله های ارتباطی به استخرها می رساند امروزه از این روش چندان استفاده نمی شود.

صید ماهیان پرورشی

حاصل یک دوره پرورشی درانتهای دوره از استخرها برداشت می شود، اما نکته مهم این است که قبل از صید ماهیان موجود، ابتدا باید بازار یابی آنهاصورت گیرد تا در زمان عرضه دربازار مشکلی متوجه پرورش دهنده نشود.

اگراستخرهای پرورشی دارای حوضچه صید باشند،آب استخررا خالی وبعد از انتقال ماهی ها به حوضچه صید، برای صیدآنها اقدام می کنیم. اما اگر استخرها فاقد حوضچه صید بودند روش دیگری را بکار می بندیم:

ازآنجا که استخرهای پرورشی شیب دارند ومحل خروجی آب نسبت به سایر نقاط استخر ازعمق بیشتری برخوردار است، لذا هنگام صید آب استخر را قدری کاهش می دهیم. در این صورت ماهیها به اجبار به این منطقه منتقل می شوند که می توان در همین مکان نسبت به تور کشی وصید آنها اقدام کرد. برای اینکه ماهیها از کیفیت ظاهری مناسبی برخوردار باشند،بلافاصله بعد از صید ماهیها را می شوییم وبه سبدهای مربوطه انتقال می دهیم، زیرا ماهیها در هنگام صید بعلت آغشته شدن با لجن بوی نامطبوعی می گیرند. همچنین در هنگام صید باید توجه کرد که ماهیها دچاراسترس وخفگی نشوند. پس از صید ماهیها هر چه زودتر آنهارا به بازار مصرف می رسانیم.

nbsp;